پيامدهاي استراتژيك اقتصادهاي نوظهور بر ژيوپليتيك انرژي ايران

Strategic Consequences of Emerging Economies on Iranian Energy Geopolitics

پيامدهاي استراتژيك اقتصادهاي نوظهور بر ژيوپليتيك انرژي ايران فاضله خادم * كارشناس ارشد علوم اقتصادي، پژوهشگر موسسه‌ي مطالعات بين‌المللي انرژي khademiies@gmail.com محمد صادق جوكار دانشجوي دكتراي روابط بين‌الملل دانشگاه تهران، پژوهشگر موسسه‌ي مطالعات بين‌المللي انرژي ms.jokar@gmail.com تاريخ دريافت: 27/3/91 تاريخ پذيرش: 8/9/91 چكيده اقتصادهاي نوظهور كه از آن‌ها به ايتلاف بريك ياد مي‌شود, متشكل از كشورهاي برزيل، روسيه، هند و چين مي‌باشد. اين كشورها به دليل رشد اقتصادي بالايي كه در دهه‌هاي گذشته داشته‌اند به قطب‌هاي اقتصادي جديدي در جهان تبديل شده‌اند. اين كشورها حداكثر تا سال 2050 به رقباي جدي اقتصادهاي پيشرفته جهان خواهند شد. اين پژوهش با بررسي انواع ايتلاف‌هاي استراتژيك در دوران تك قطبي به اين يافته مي‌رسد كه در ادبيات نظري اقتصاد سياسي، ايتلاف بريك، يك ايتلاف توازن طلب نرم در زمان تك قطبي محسوب مي‌شود. هم‌چنين با استفاده از تحليل PEST اهميت ژيوپليتيك و ژيو اكونوميك اين چهار كشور بيان مي‌شود. هر كدام از اين چهار كشور از عضويت در اين ايتلاف نه تنها منافع سياسي و اقتصادي را عايد خود مي‌كنند، بلكه به دنبال سهم‌گيري بيش‌تري نيز در نظام بين‌الملل مي‌باشند. با توجه به رشد اقتصادي بالاي اين كشورها و انتظار تداوم اين رشد در آينده، نياز آن‌ها به منابع انرژي بيش‌تر مي‌شود، بنابراين سياست‌هاي اين ايتلاف بر كشور ايران كه به عنوان توليد‌كننده‌ي انرژي و به‌خصوص نفت است، از طريق شاخص‌هاي سرمايه‌گذاري، امنيت تقاضا، تحريم و انتقال تكنولوژي تاثير‌گذار مي‌باشد. طبقه‌بندي JEL: F59,Q49 كليد واژه: اقتصادهاي نوظهور (برزيل، روسيه، هند و چين)، ژيوپليتيك، انرژي، ايران.

Strategic Consequences of Emerging Economies on Iranian Energy Geopolitics Fazeleh Khadem * Senior Researcher, IIES, khademiies@gmail.com Mohammad Sadegh Jokar Senior Researcher, IIES, ms.jokar@gmail.com Received: 2012/06/16 Accepted: 2012/11/28 Abstract Emerging economies represented by the BRIC group consist of Brazil, Russia, India and China. These countries have experienced high economic growth during last two decades and become new economic powers. These countries will be serious competitors to the worldʹs advanced economies up to 2050. This study, based on an investigation of strategic alliances in a unipolar era, concludes that the BRIC group is what is dubbed a soft balancing alliance in the political economy literature. The study uses PEST analysis to describe the geopolitical and economic importance of these four countries. Each BRIC country in addition to obtaining economic and political benefits from membership in the group, seeks to increase its share in the global order. Given their continuous high economic growth, they will need ever more energy resources. Therefore, the policies of this alliance will affect Iran as an energy producer, through the variables of: Investment, demand security, sanctions and technology transfer. JEL Classification: Q49, F59 Keywords: Emerging Economies (Brazil, Russia, India, China), Geopolitics, Energy, Iran.