حقيقت وجود و ظهورات آن در حكمت متعاليه

فلسفه از «موجود» بحث مي‏كند؛ موجود معمولاً به وجود و ماهيت تحليل مي‏شود. فيلسوفان، با تامّل در وجود و ماهيت، اصالت را به وجود داده‏اند. عدّه‏اي از آنها وجودها را متباين دانسته‏اند؛ ولي حكماي متعالي به تشكيك در وجود روي آورده، و تباين در وجودها را نفي كرده‏اند. از سوي ديگر، اهل معرفت وجود را واحد شخصي دانسته‏اند. ملّاصدرا، با تامّل ژرف‏تر، كثرت وجود را به مظاهر حقيقت وجود برگردانده و حقيقت وجود را كه همان وجود خداست، مانند اهل معرفت، يك واحد شخصي دانسته است. از اين‏رو، كثرت تشكيكي را به وجودهاي معلولي برگردانده كه مظاهر آن حقيقت‏اند و بين حقيقت وجود و مظاهر او تشكيك نيست، مگر به اعتبار. ادعاي اهل معرفت كه حقيقت وجود واحد شخصي است و مابقي مظاهر اويند، از سه راه قابل اثبات است: اوّل از راه بي‏نهايت بودن واجب‏الوجود؛ دوم از راه عين‏الربط بودن ماسواي واجب به او؛ و سوم از راه تعريف تشكيك و خاصيت واجب بالذّات. بنابراين، فلسفه ملّاصدرا كه از اصالت وجود آغاز شده و به وحدت شخصي وجود رسيده، وجودات متكثّر را مظاهر آن واحد شخصي دانسته است.

Philosophy deals with the “existent”. Existent is usually analyzed into existence and quiddity. Investigating into existence and quiddity, philosophers have attached principality to existence. Some of them have considered existences as heterogeneous. However, transcendent philosophers have turned to gradation of existence denying heterogeneity of existences. On the other hand, men of mystic knowledge have considered existence as a particular one. Having a more profound consideration, Mulla Sadra has referred the multiplicity of existence to manifestations of the reality of existence, and like the men of mystic knowledge has counted the reality of existence – the very existence of God- as a particular one. Hence he has referred the hierarchical multiplicity to existences and effects which are the manifestations of that reality, and there is no gradation between the reality of existence and its manifestations but based on subjective consideration. The claim of the men of mystic knowledge that the reality of existence is a particular one, and the rest are its manifestations can be proved in three ways: Firstly through the infinity of the necessary being, secondly through the pure connection of the beings other than the necessary being to Him, and thirdly through the definition of gradation and the property or quality of the necessary by itself. Therefore, beginning with the principality of existence and reaching the particular unity of existence, Mulla Sadra’s philosophy has considered the multiple existences as manifestations of that particular one