بررسي عوامل مرتبط با استفاده از گوشي حفاظتي در كارگران كارخانجات نساجي با استفاده از تيوري رفتار برنامه‌ريزي شده

Evaluation of workers-related factors about using of hearing protection devices in textile factories, based on planned behavior theory

مقدمه: سر و صدا يكي از شايع‌ترين عامل زيان‌آور محيط كار است و كاهش شنوايي ناشي از صدا، يكي از شايع‌ترين بيماري‌هاي شغلي در دنيا محسوب مي‌شود. به طوري كه امروزه جز ده بيماري عمده مرتبط با كار معرفي شده است. هدف از اين مطالعه بررسي عوامل مرتبط با استفاده از گوشي حفاظتي در كارگران كارخانجات نساجي شهر يزد بر اساس تيوري رفتار برنامه‌ريزي شده است. روش بررسي: در اين پژوهش تحليلي مقطعي 134 نفر از كارگران كارخانجات نساجي شهر يزد كه در معرض صداي بالاتر از 85 دسي‌بل قرار داشتند به روش خوشه‌اي از بين 4 كارخانه نساجي انتخاب شدند. پرسشنامه‌اي براي سنجش غيرمستقيم سازه‌هاي تيوري رفتار برنامه‌ريزي شده (اعتقادات رفتاري، ارزيابي نتايج، عقايد هنجاري، انگيزه پيروي، عقايد كنترلي و تاثير عقايد كنترلي) طراحي و روايي و پايايي آنها نيز تعيين شدند. اطلاعات با استفاده از آزمون همبستگي و آناليز رگرسيون تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: در اين مطالعه 1/24% از كارگران هميشه از گوشي استفاده مي‌كردند و 4/28% آنها نيز اصلاً استفاده نمي‌كردند و همچنين قصد استفاده از گوشي حفاظتي با رفتار قبلي و هنجار انتزاعي همبستگي معني‌داري داشته است. سازه‌هاي تيوري رفتار برنامه‌ريزي شده توانستند 9/14% از واريانس قصد استفاده از گوشي حفاظتي را در كارگران تبيين كنند و فقط سازه هنجارهاي انتزاعي از تعيين كننده‌هاي استفاده از گوشي حفاظتي در كارگران بود. همچنين تنها سازه قصد توانست 9/77% از واريانس رفتار استفاده از گوشي حفاظتي در كارگران پيش‌بيني كند. نتيجه‌گيري: نتايج تحقيق اهميت سازه هنجارهاي انتزاعي بر قصد استفاده از گوشي حفاظتي در كارگران را نشان داد بنابراين لازم است در طراحي برنامه‌ها و مداخلات آموزشي در ارتقا استفاده از گوشي حفاظتي و رفتارهاي ايمن در كارخانه‌ها مورد توجه قرار گيرد.

Background: Noise is one of the detrimental factors of industrial health. Noise induced hearing loss is one the most occupational disease in the world. The purpose of this research was to study workers-related factors about using Hearing Protection Device (HPD) of textile factories in Yazd based on Theory of Planned Behavior (TPB). Methods: In this cross-sectional analytical study, 134 workers of textile factories in Yazd who exposed to harmful noise (over 85dB) among four factories by cluster sampling were selected. A questionnaire was designed for indirect measurement of TPB construct (behavioral belief, outcome evaluation, normative belief, motivation to comply, control belief, power of control). Validity and reliability of the questionnaire was approved. Data were analyzed using correlation coefficient and regression test. Results: In this study 24.1% of workers permanently used HPD and 28.4% never use HPD. There was a significant relation between past behavior and subjective norms. TPB constructs showed 14.9% of HPD intention variance. Only subjective norm is a significant predictor for intention to HPD using. Also intention explained 77.9% of HPD usage behavior variance. Conclusion: Our results indicate that a subjective norm is the most effective antecedent in the HPD using intention. However it is recommended to designing educational program for increase HPD usage and safety behavior among workers.