خوشه اي از خرمن انديشه هاي ايراني در كتاب الادب الصغير

A handful of Iranian thoughts in al-adab al-saghir

الادب الصغير و الادب الكبير از ترجمه هاي پهلوي است كه محل التقاي دو فرهنگ اسلامي و ايراني است. ابن مقفع مانند ديگر مترجمان متون پهلوي، مضاميني را از ادب پهلوي به عربي ترجمه كرد كه با انديشه هاي اسلامي همسو بود. اين همسويي، موجب استقبال گرم ادب عربي از انديشه هاي ايراني شد ولي با گذشت زمانه در هاضمه فرهنگ عربي تبديل به مضامين عربي شد. نويسنده در اين مقاله با نشان دادن سرچشمه هاي ايرانيِ چند محور فكري اساسي در الادب الصغير چون «خردورزي»، «آيين دوستي»، «زهد و پارسايي»، «زشتيِ فقر»، «امور اخلاقي و سياسي» و... ثابت مي كند كه اين اثر، سخت متاثر از سخنان حكيمانه بزرگمهر است. و به اين نتيجه مي رسد كه تقدم زمانيِ فرهنگ و ادب ايراني و تاثير شگفت آثار ابن مقفع در ادب عربي، نشان از عمق و گستردگي تاثير انديشه هاي ايراني در ادب عربي دارد.

Al-adab al-sagh?r has been translated from Pahlavi, and can be regarded as the crossroads of the Iranian and Islamic cultures. Ibn-e Moqafa’a, like other translators of Pahlavi texts, translated texts which were in line with Islamic thoughts from Pahlavi to Arabic. This was warmly welcomed in the Arab world, but they were gradually intertwined with Arabic thoughts and the Iranian roots were forgotten. In the present paper, the sources for some Iranian thoughts in Ketab- al-adab al-?agh?r will be presented. This paper will also signify the deeply rooted Iranian culture in Arabic literary works.