تاثيرعصاره الكلي پنج انگشت و رازيانه بر محور HPG و اسپرماتوژنز در موش سوري نر نژاد NMRI

The Effects of Vitex Agnus Castus and Foeniculum volgare Alcholic Extract on HPG Axis and Spermatogenesis of NMRI Mice

پنج انگشت و رازيانه هر دو از گياهان فيتواستروژن بوده كه در بسياري ازكشورهاي دنيا داراي مصارف پزشكي مي باشند هدف از اين تحقيق بررسي اثرات اين گياهان برروي هورمون هاي تستوسترون و گنادوتروپين و همچنين اسپرماتوژنز موش نر مي باشد. در اين مطالعه 56 سر موش سوري نر بالغ نژاد NMRI در دسته هاي 8 تايي به گروه هاي كنترل، شم و 5 گروه تجربي تقسيم شدند. گروه-هاي اول و دوم تجربي به ترتيب دوزهاي mg/kg 100و mg/Kg200ازعصاره الكلي دانه رازيانه (Foeniculum vulgare) و گروه هاي سوم و چهارم تجربي به ترتيب دوزهاي mg/kg 200 و mg/kg 300 ازعصاره الكلي ميوه پنج انگشت (Vitex agnus castus) و گروه پنجم تجربي تلفيقي از دوزهاي mg/kg 200 رازيانه به اضافه mg/kg 300 پنج انگشت(synthetic) را به مدت 15روز و بصورت تزريق درون صفاقي دريافت كردند در همين مدت زمان گروه كنترل سرم فيزيولوژي و گروه شم محلول 10: 1 ازحلال تويين و سرم فيزيولوژي را دريافت كردند. دو هفته پس از آخرين تزريق از قلب حيوانات به منظور سنجش هورموني خون-گيري به عمل آمد. وزن و حجم بيضه و وزن اپيديديم محاسبه و بافت بيضه مورد مطالعه قرار گرفت. داده هاي جمع آوري شده با استفاده از نرم افزارSPSS و آزمون آماري آناليز واريانس يك طرفه و توكي تجزيه و تحليل شدند. در اين بررسي تفاوت معني داري در حجم و وزن بيضه بين گروه هاي تجربي و گروه كنترل مشاهده نشد. وزن اپيديديم در گروه هاي تجربي دوز mg/kg 200 رازيانه و دوز تلفيقي نسبت به گروه كنترل كاهش معني داري را نشان داد. همچنين در ميزان هورمون هاي تستوسترون و LH و FSH در تمام گروه هاي تجربي با گروه كنترل اختلاف معني دار مشاهده شد. در بررسي هاي ميكروسكوپي در قطر لوله هاي اسپرم سازگروه هاي تجربي هيچ گونه اختلاف معني داري با گروه كنترل ديده نشد. در گروه هاي تجربي دوزkg /mg 200 و mg/kg 300 پنج انگشت و دوز تلفيقي در تعداد سلول هاي اسپرماتوگوني اسپرماتوسيت و اسپرماتيد كاهش معني داري مشاهده شد .همچنين كليه گروه هاي تجربي درجات مختلفي از كاهش معني دار تعداد اسپرم ها را در مقايسه با گروه كنترل نشان دادند. پنج انگشت داراي روغن هاي ضروري گليكوزيدهاي ايروييدي فلاونوييدهاي دي ترپن و اسيدهاي چرب ضروري است و رازيانه حاوي كومارين فيتواسترول وترپنوييدهاي آنتولي مي باشد .بنظر مي رسد كه اثرات ضد باروري اين گياهان به مواد فوق الذكر مرتبط باشد و روند اسپرماتوژنز را دچار اختلال مي كنند همچنين تلفيق پنج انگشت و رازيانه باعث كاهش بسيار شديد ميزان اسپرم ها مي شود.

Vitex agnus castus and Foeniculum volgare are phytoestrogeic herbs native to the Middle East and southern Europe. They have clinical usage in so many countries. In this research, the effects of Vitex agnus castus fruit extract and Foeniculum volgare seed extract were investigated on spermatogenesis and Testosterone, LH and FSH Hormon of male NMRI mice. This is an experimental study in which adult male mice were chosen and divided into 3 groups: control, vehicle, and experimental. Animals were daily injected (i.p.) with 100 , 200 mg/kg of Foeniculum volgare seed extract and 200 , 300 mg/kg of Vitex agnus castus and synthetic dos of Vitex agnus castus (300) + Foeniculum volgare (200) for 15 consecutive days. Then the animals were weighed and eventually killed. 2 weeks after the last injection.Testosterone and LH, FSH serum hormone of animal was assayed .The caudal part of the epididymis was used for sperm counting. After macroscopic investigation (weight, diameter and volume of Testes and weight of epididymis) tissues were fixed in Buinʹs fixative. Tissues were cut at 5 ?m, stained with Hematoxylin and Eosin (H& E).Collected data was analyzed by the SPSS software by using one-way ANOVA. No significant differences in volume, weight and diameter of testes and weight of epididymis was seen. Significant reduction in LH, FSH and Testosterone hormon in all of experimental group was seen. Light microscopic studies showed a significant reductionin in number of germinal cells and several holes that were found scattered in the tubules and Testis also showed a general disarrangement in various germinal elements of seminiferous tubules in doses of 200 , 300 vitex agnus castus and synthetic dose. Result of sperms count indicated a significant decreasing of spermatozoa in all of experimental groups. Vitex agnus castus and Foeniculum volgare contains essential oils, iridoid, glycosides, flavonoids diterpenes, and essential fatty acids. The results suggest that its contraceptive effects is related to its flavonoids and essential fatty acids but further studies is needed to focus on the pharmacokinetics of this plants.