مقايسه هوش سيال دانش آموزان دختر و پسر بر پايه دو نظريه كلاسيك و سوال- پاسخ

Comparison of fluid intelligence in female and male high school students based on classic and item-response theories

چكيده تفاوت جنسي در هوش يكي از مهمترين موضوعات روان شناسي معاصر به شمار مي آيد. برخي يافته ها نشانگر آن است كه تفاوت جنسي در هوش وجود دارد و برخي ديگر معتقدند كه بين دو جنس هيچ تفاوتي از لحاظ هوش كلي وجود ندارد. به اعتقاد بعضي مولفان، اين تضاد را مي توان از طريق هوش سيال، كه هسته مركزي رفتار هوشمندانه در نظر گرفته مي شود، حل كرد. هدف اين پژوهش مقايسه هوش سيال دانش آموزان دختر و پسر بر اساس دو نظريه سوال- پاسخ و كلاسيك اندازه‌گيري بود. يك نمونه 884 نفري از دانش آموزان (438 دختر، 446 پسر) سه پايه تحصيلي اول، دوم و سوم دبيرستان هاي تهران به مقياس 3 فرم A هوش سيال كتل (CFIT) پاسخ دادند. ضريب همساني دروني براي دختران و پسران به ترتيب برابر با 87/0 و 85/0 به دست آمد. نتايج مبتني بر مدل كلاسيك نشان داد كه دانش آموزان دختر نمره بيشتري در مقياس به دست آوردند، اما بر پايه مدل صفت مكنون بين توانايي هاي دو گروه تنها در دو بخش ابتدايي و انتهايي تفاوت وجود داشت. نمره هاي دو گروه در دامنه صدك هاي 25 و 50 (متناظر با هوشبهرهاي 92 و 100) دقيقا منطبق با هم به دست آمد. توانايي دختران در صدك هاي 25 و پايين تر كمتر و در دامنه صدك هاي 55 تا 85 بيشتر از توانايي پسران و توانايي پسران در صدك هاي 90 و بالاتر بيشتر از دختران بود. بر اساس يافته هاي اين پژوهش مي توان نتيجه گرفت كه بين هوش سيال دانش آموزان دختر و پسر تفاوت وجود دارد، اما اين تفاوت تنها در دو بخش ابتدايي و انتهايي توزيع نمره هاي توانايي معنادار است.

Abstract Sex differences in intelligence is one of the most important topics in contemporary psychology. Some findings indicate that there are sex differences in intelligence and some others believe that there is no sex differences in general intelligence. Some authors believe that this conflict can be resolved by fluid intelligence, which is conceived as the core of intelligent behavior. The aim of this study was to compare fluid intelligence in female and male high school students based on classic and item-response theories. A total of 884 high school students (446 males, 438 females) ranging in age from 15 to 17, were tested by Scale 3 (form A) of Cattellʹs Culture Fair Intelligence Test (CFIT). Cronbach’s alpha coefficients for female and male students were 0.87 and 0.85 respectively. Statistical testing showed that: 1) the raw mean score of female students on fluid intelligence was significantly higher than that of male students, 2) comparison of the abilities of the two groups based on IRT model showed that the abilities of female students on 25 percentile and below were lower than that of male students, and the abilities of the two groups between the 25 to 55 percentiles were identical, the abilities of female students between the 55 to 85 percentiles were higher than that of male students, and the abilities of male students on 90 percentile and above were higher than that of female students. Keywords: fluid intelligence, item response theory, reliability, ability