اثر برخي عوامل محيطي بر تنوع فلور چوبي رويشگاه ارس كوههاي هزار مسجد

Effect of Some Environmental Factors on Diversity of Woody Plants in Juniperus excelsa Habitat of Hezarmasjed Mountains

تغييرات تنوع فلور چوبي در رابطه با عوامل محيطي (ارتفاع از سطح دريا، جهت دامنه و شيب) در مساحت حدود 3000 هكتار از رويشگاه ارس (Juniperus excelsa) كوههاي هزار مسجد خراسان رضوي مورد مطالعه قرار گرفت. در مجموع، در 130 قطعه نمونه 10 آري انتخاب شده، 16 گونه چوبي متعلق به 9 خانواده شناسايي شد. شيب دامنه روي شاخص غناي منهينيك (442/0 P=) و يكنواختي پايلو (220/0 P=) گونه‌هاي چوبي تاثير نداشت، اما تاثير آن روي شاخص تنوع سيمپسون (001/0 P=) معني دار بود، طوري ‌كه با افرايش شيب، تنوع سيمپسون كاهش يافت. ارتفاع از سطح دريا، غناي منهينيك را تغيير نداد (055/0 P=)، اما با افرايش آن شاخص تنوع سيمپسون كاهش (001/0 P=) و يكنواختي پايلو افزايش (020/0 P=) يافت. شاخصهاي تنوع سبمپسون، غناي منهينيك و يكنواختي پايلو عناصر چوبي در جهتهاي مختلف جغرافيايي تغييري نكرد. اين تحقيق آشكار ساخت كه بهبود پوشش گياهي اين رويشگاه در گرو توجه بيشتر در امر مديريت اصولي و علمي است وگرنه تخريب فزاينده اين اكوسيستم به همراه نابودي گونه هاي گياهي ارزشمند آن دور از انتظار نيست.

Diversity variations of woody plant species related to environmental factors (altitude, aspect and gradient) were determined in a 3000-ha Juniperus excelsa habitat located at Hezarmasjed mountains in Khorasan Razawi province. In 130 sample plots of 1000 m2, 16 woody species belonged to 9 families. Gradient had no significant effect on Menhinick richness (P=0.442) and Pielo evenness (P=0.220) but it affected on Simpson diversity (P= 0.001) whereas with increased gradient Simpson diversity decreased. Altitude had no significant effect on Menhinick richness (P=0.055) but with increased altitude Simpson diversity decreased (P=0.001) and evenness Pielo increased (P=0.020). Different aspects did not affect diversity indices. The current investigation revealed that advance in vegetation cover of this habitat is dependent to better management; otherwise, the increase of degradation together with elimination of the valuable plants of this ecosystem is expectable.