اسلام‌گرايي و واكاوي تنوعات دروني آن

Islamism and assessing its internal diversity

وجود ديدگاه‌هاي مختلف ميان متفكران و نويسندگان كشورهاي اسلامي و تفاوت رويكرد و عملكرد آنان در برابر مسايل گوناگون سياسي داخلي و خارجي، سبب مي‌شود كه فرضيه يك‌دستي جريان اسلام‌گرا به سرعت به كنار رود. در نتيجه، ارايه ملاك‌هايي معتبر براي تقسيم‌بندي اين جريان و مفهوم‌سازي‌هاي جديد ضرورت پيدا مي‌كند، به گونه‌اي كه بتواند بيانگر تنوع و تفاوت‌هاي موجود را باشد و به ويژه نسبت آنها را با سكولاريزم توضيح دهد. اين مقاله مي‌كوشد با مبنا قرار دادن تلقي اين متفكران و نويسندگان از كاركردهاي دين و نيز نوع عملكرد، آنان را در سه گروه حداكثرگرايان (حداكثرگرا در اعتقاد و در رفتار)، حداقل‌گرايان سياسي (حداكثرگرا در اعتقاد و عمل‌گرا در رفتار) و حداقل‌گرايان معرفتي جاي دهد. اگرچه برخي تحليل‌گران مسايل منطقه برآورد كرده‌اند كه تحولات اخير منطقه، به ويژه با توجه به تحول در جريان اسلام‌گرايي، رو به سكولاريزم دارد، استدلال نوشته حاضر آن است كه چنين برآوردي شتابزده است، زيرا اغلب اين متفكران و فعالان همچنان انتظار حداكثر از دين دارند. بنابراين گرايش مسالمت‌جويانه و عملكرد واقع‌گرايانه بسياري از اسلام‌گرايان، به رغم اهميت، به معناي دست‌برداشتن آنان از تلقي حداكثري از دين و نفي مقام داوري براي آن نيست.

There is no room for homogeneity of Islamist trends while diversity of Ideas has come to scene. Given that, it is necessary to present valid measures to divide islamist trends. Explaining their opinions about religious functions and performance, this Article categorized thinkers in political Maximalist and minimalist and theorical minimalist. Unlike some ideas about secularization of the movements in Middle East, this paper calling them prejudice, believes that maximalist trend is in icing cake. Given that appeasement of realist Approaches does not signify shift to secularization.