جايگاه تفكّر وتدبُّر در قرآن كريم

Space of thinking and deliberation in Quran

قرآن كريم برخلاف نظر بسياري از مكاتب و فِرَق، اهميت و نقش مهم و حياتي عقل در زندگي انساني را متذكر، ودر حجم وسيعي از آيات خود به تفكّر وتدبُّر فرمان داده است. با بررسي اين آيات فهميده مي‌شود، اين دو كلمه از حيث مقدمات، متعلّقات و نتايج با هم تفاوت دارند، زيرا متعلَق تفكّر، قرآن، عالم جهان، نفس و تاريخ است در حالي كه متعلَق تدبُّر، قرآن است. تفكّر بر خلاف تدبُّر به صورت مطلق و بلا شرط ممدوح نيست. تفكّر با عقل در ارتباط است. اما تدبُّر با قلب مرتبط است. فاعل تفكّر تنها انسان است اما فاعل تدبُّر خدا، انسان و فرشتگان است.

Abstract Quran unlike many schools and sects reminds importance and crucial role of reason in human life and commands to tafakkor (thinking) and tadabbor (deliberation) in the large volume of his verses. With study of these verses can understand, these two words are different in terms of premises, belongings and results, because belonging of tafakkor is Quran, world, spirit and history whereas belonging of tadabbor is Quran. Tafakkor unlike tadabbor is not praised absolutely and unconditional. Tafakkor is associated with wisdom, but tadabbor is associated with the heart. Subject of tafakkor is only human but subject of tadabbor is God, human or angels