تاثير مداخله آموزشي بر دانش و عملكرد همتايان دانش آموزان مبتلا به ديابت نوع 1 در دبيرستان‌هاي شهركرد سال 1391

Educational Intervention on effectsʹʹ Peers Knowledge and Behaviorsof Students with Diabetes Type I

چكيده زمينه و هدف: نظر به اهميت نقش همسالان در ارتقا سلامت نوجوانان مبتلا به بيماري مزمن از جمله ديابت، پژوهش حاضر با هدف تاثير برنامه آموزشي ارتقا سلامت بر دانش و عملكرد همتايان دانش آموزان شهركردي مبتلا به ديابت نوع 1 در سال 1391 انجام شد. روش بررسي: در مطالعه تجربي 64 نفر از دانش آموزان شهركردي در سال 1391 بطور تصادفي در دو گروه آزمون و كنترل انتخاب شدند. آگاهي افراد با استفاده از پرسشنامه خود ساخته (14 سوال آگاهي،6 سوال دموگرافيك) و عملكرد افراد بوسيله چك ليست (8 سوال) قبل و بعد يك ماه از اجراي برنامه آموزشي ارتقا سلامت سنجيده شد. ضريب آلفاي كرونباخ براي سوالات آگاهي 82/0 و عملكرد 76/0 محاسبه گرديد. داده‌ها با استفاده از آزمون تي مستقل ،تي زوج،ضريب همبستگي پيرسون، آناليز واريانس يكطرفه و كاي دو با سطح اطمينان 95 درصد مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: ميانگين نمره آگاهي و عملكرد قبل و بعد از اجراي برنامه‌ي ارتقا سلامت در گروه كنترل تفاوت معني‌داري نداشت اما در گروه آزمون اين اختلاف معني‌دار شد (001/0=P). قبل و بعد از مداخله، آگاهي و عملكرد با تحصيلات والدين و سابقه بيماري در فاميل تفاوت معني‌داري نداشت (05/0P > ) اما ميزان آگاهي با عملكرد همبستگي مستقيم داشت (65/0r=). نتيجه‌گيري: با توجه به اثرات مثبت آموزش در آگاهي و عملكرد همتايان مبتلا به ديابت و اهميت نقش همسالان در ارتقا سلامت نوجوانان مبتلا به بيماري مزمن اجراي برنامه‌هاي آموزشي مشابه در سطح مدارس پيشنهاد مي‌شود.

Background and Objectives: Regarding the important role of peers in health behaviors of adolescents suffering from chronic diseases such as diabetes, this study aimed to assess the effects of an educational program on the knowledge and behaviors of the peers of students with Type 1 diabetes in Shahre kord in 2012. Material and Methods: In this experimental study, 64 students were randomly assigned to the experiment and control groups. Data were measured using the knowledge questionnaire (14 knowledge questions and six demographic questions) and the 8-item behavior scale at baseline and one month after the intervention. The Cronbachʹs alpha coefficients were calculated for the knowledge questions (0.82), and the behavior items (0.76). Data were analyzed using the t-test, and the Chi-squared test with a confidence level of 95%. Results: The mean scores of the knowledge and behavior scales did not differ significantly after the intervention in the control group. After the intervention, the mean scores of the knowledge and behavior scales were increased in the experimental group (p < 0.001). There were no relationships between the educational levels of parents with the knowledge and behavior. There was a significant positive correlation between the knowledge and behaviors of the students (r=0.65). Conclusion: Given the positive effects of peer education, peers training programs are recommended to be implemented in schools.