كوششي نظري در جهت ساخت مدل اسلامي ثبات خانواده

A Theoretical Attempt at Making an Islamic Family Stability Model

چكيده اين مقاله با هدف معرفي الگويي براي ساخت مدل‌هاي نظري ديني در حوزه علوم اجتماعي به منظور خارج كردن انديشه علم ديني از حيطه مباحث صرفاً فلسفي و كشاندن آن به حوزه مباحث روشي، متضمن كوششي است در جهت ساختن مدلي نظري در باب ثبات خانواده كه از ويژگي‌هاي اتقان، انسجام منطقي، بومي بودن و انطباق با آموزه‌هاي اسلامي بهره‌مند باشد. برحسب اين مدل، تامين نيازهاي فطري همسران، عامل اصلي ثبات خانواده است و مجموعه‌اي از عوامل باواسطه نيز در سطح خُرد يا سطح كلان بر آن تاثير مي‌گذارند كه در چهار محور ويژگي‌هاي فردي همسران (ويژگي‌هاي اعتقادي، اخلاقي، دانشي، رفتاري و جسمي)، ويژگي‌هاي ساختاري خانواده (تمايز جنسيّتي نقش‌ها، حضور زن و شوهر در كنار هم و داشتن فرزند)، پيش‌زمينه‌هاي تشكيل خانواده (در مراحل رشد همسران و در مرحله همسرگزيني) و عوامل اجتماعي(آموزش، تربيت ديني و اخلاقي جامعه، بسترسازي اجتماعي، بسترسازي قانوني، حمايت اجتماعي و نظارت اجتماعي) بررسي شده‌اند. واژگان كليدي ثبات خانواده؛ نظريه خانواده؛ نظريه هنجاري؛ علم ديني؛ جامعه‌شناسي اسلامي

Abstract This article aims at introducing a pattern for making religious theoretical models in the field of social sciences in order to withdraw religious sciences out of the scope of merely philosophical discussions to the realm of methodology. Given that, it contains an attempt to make a theoretical model of family stability which is characterized by cogency, logical consistency, locality and accommodation with Islamic teachings. According to this model, fulfilling innate needs of spouses is the fundamental factor of family stability and some mediate factors at micro or macro levels affect it which have been considered in four parts; a) Individual characteristics of the spouses (their religious beliefs, morality, knowledge, behavior and body), b) Structural characteristics of the family (gender differentiation of family roles and spouses living together and having children), c) Family backgrounds (in the development stages of spouses and in the mate selection stage) and d) Social factors (education, religious and moral training by social agents, providing appropriate social settings, providing appropriate legal settings, social support and social control). Keywords Family stability; family theory; normative theory; religious science; Islamic sociology