نظريه شهيد مطهري درباره ادعاي مهدويت مختار؛ توهّم يا واقعيت

Shahid Motahariʹʹs view on messianic claims of Mokhtar: illusion or reality

انديشه مهدويت به معناي قيام يكي از فرزندان رسول خدا به نام حضرت مهدي در آخر الزمان، ميان شيعه و اهل‌سنت مشترك است. گرچه اين دو گروه در تفسير واژه مهدي كه مقصود مهدي نوعي است يا مهدي شخصي اختلاف نظر دارند؟ براساس اين انديشه، در تاريخ اسلام عدّه‌اي با ادعاي مهدويت جامعه اسلامي را تا مدّتي مشغول ساخته و سبب انحرافاتي شده‌اند و به عده‌اي نسبت داده‌اند كه آنان درباره بعضي ادعاي مهدويت داشته‌اند. از جمله شهيد مطهري بر اين باور است كه مختار ثقفي درباره‌ محمد بن حنفيه _ فرزند اميرالمومنين _ ادعاي مهدويت داشته و خود را نايب او معرفي كرده است و با توسل به اين شيوه توانسته بود حمايت مردم را جلب كند. نوشتار حاضر با هدف نقد و بررسي اين ادعا فراهم آمده و با مراجعه به منابع تاريخي، حديثي، تراجم، رجال و با توجه به كاربرد واژه مهدي در متون ادبي و حديثي، اعتقادات مختار، ادعاي امامت نكردن محمد بن حنفيه، حمايت امامان شيعه ار حركت مختار و تاييد دانشمندان اسلامي به اين نتيجه رسيده است كه ادعاي يادشده پشتوانه علمي ندارد و توهّمي بيش نيست. افزون بر اين‌كه خود ايشان دليلي بر ادعاي خود اقامه نكرده است كه مشروح مستندات را بايد در همين نوشتار جست‌وجو كرد.