اثر تمرين قدرتي بر سطوح سرمي آديپونكتين، تستوسترون و كورتيزول در مردان لاغر كم‌تحرك

Effect of strength training on serum levels of adiponectin, testosterone, and cortisol in sedentary lean men

زمينه و هدف: آديپونكتين، يك عامل حافظتي مهم در پاتوژنز سندروم متابوليكي و بيماري قلبي- عروقي به شمار مي‌آيد و تستوسترون نيز در مردان، نقش ضدّ ديابتي دارد؛ كورتيزول نيز يك هورمون كاتابوليكي ضدّ استرس مي‌باشد. هدف از مطالعه حاضر، بررسي اثر تمرين قدرتي بر سطوح سرمي آديپونكتين، تستوسترون و كورتيزول در مردان لاغر كم‌تحرك بود. روش تحقيق: در يك مطالعه نيمه‌تجربي، مردان لاغر كم‌تحرك، به‌طور تصادفي در دو گروه تمرين قدرتي و گروه كنترل قرار گرفتند. پروتكل تمرين قدرتي شامل: دوازده هفته تمرين با وزنه (3 جلسه تمرين در هفته، ده ايستگاه، 3 ست، 8- 12 تكرار در هر ايستگاه، شدت 60- 80 درصد يك تكرار بيشينه، ميزان استراحت بين ست‌ها يك دقيقه و بين ايستگاه‌ها دو دقيقه، مدت زمان تمرين اصلي حدود 60 دقيقه) بود. تجزيه و تحليل داده‌ها، با به‌كارگيري نرم‌افزار آماري SPSS (ويرايش 16) و به كمك آزمون‌هاي آماري تي‌همبسته و تي‌مستقل، در سطح معني‌داري 05/0 > P انجام شد. يافته‌ها: در گروه تمرين (9 نفر، 6/3±9/20 سال، 3/4±1/60 كيلوگرم، 2/2±7/18 درصد چربي، 1/2±4/18 كيلوگرم بر متر مربع)، وزن، نمايه توده بدن و حداكثر اكسيژن مصرفي افزايش يافت (به ترتيب: 020/0=P، 011/0=P، 042/0=P)، اما تغيير معني‌داري در مورد درصد چربي بدن مشاهده نشد (244/0=P)؛ همچنين تمرين، تاثير معني‌داري بر غلظت آديپونكتين (9/1±1/14 در مقابل 5/2±7/13 ميكروگرم بر ميلي‌ليتر) و كورتيزول سرم (3/45±4/166 در مقابل 6/51±2/159 نانوگرم بر ميلي‌ليتر) نداشت (به ترتيب: 278/0=P و 377/0=P)، اما غلظت تستوسترون سرم (7/1±9/6 در مقابل 9/1±1/8 نانوگرم بر ميلي‌ليتر) افزايش يافت (025/0=P). در گروه كنترل (10 نفر، 2/3±5/21 سال، 2/4±5/61 كيلوگرم، 7/2±5/19 درصد چربي، 3/2±4/18 كيلوگرم بر متر مربع)، هيچ‌كدام از متغيرهاي اندازه‌گيري‌شده، تغيير معني‌داري نشان ندادند (05/0 < P). نتيجه‌گيري: اجراي يك دوره تمرين قدرتي، مي‌تواند باعث بهبود وزن، نمايه توده بدن و عملكرد قلبي- تنفسي مردان لاغر كم‌تحرك شود، ضمن اينكه منجر به تغيير معني‌داري در درصد چربي بدن نمي‌شود؛ همچنين از آنجا كه تستوسترون، عمل ضدّ ديابتي دارد، تمرين قدرتي، از طريق بالابردن سطوح تستوسترون نيز مي‌تواند در مردان لاغر كم‌تحرك مفيد واقع شود. به نظر نمي‌رسد دوازده هفته تمرين قدرتي، تاثيري بر سطوح آديپونكتين و كورتيزول موجود در گردش خون مردان لاغر كم‌تحرك داشته باشد.

Background and Aim: Adiponectin is an important protective factor in pathogenesis of metabolic syndrome and cardiovascular diseases and it has been reported that testosterone has a potential anti-diabetic role in men. Furthermore, cortisol is an anti-stressive catabolic hormone. The purpose of the present study was to survey the effect of strength training on serum levels of adiponectin testosterone, and cortisol in sedentary lean men. Materials and Methods: In a semi-experimental study, sedentary lean men were randomly divided into two groups; strength training and control. Strength training protocol consisted of twelve weeks weight training (3 sessions per week, 10 stations with 8-12 repetitions in each station ,3 sets, intensity 60-80% of one previous repetition, rest between the sets and between the stations 1 min and 2 mins, respectively, duration of main training 20-40 mins per each session). The obtained data was analyzed by means of SPSS software (v:16), dependent and independent T tests at the significant level P < 0.05. Results: In the training group (n=9, 20.9±3.6 yrs, mwt 60.1±4.3kg and 18.4±2.1kg/m2, mean fat 18.7±2.2%,), body weight, body mass index, and maximal oxygen uptake increased (P=0.020, P=0.011, P=0.042, respectively), whereas no significant change in body fat percent was observed (P=0.244). Besides, strength training had no significant effect on serum adiponectin (14.1±1.9vs. 13.7±2.5µg/ml) and cortisol (166.4±45.3vs. 159.2±51.6ng/ml) concentrations (P=0.278 and P=0.377, respectively), but serum testosterone concentration (6.9±1.7vs. 8.1±1.9ng/ml) increased (P=0.025). While in the control group (n=10, 21.5±3.2yr, mwt 61.5±4.2kg and 18.4±2.3kg/m2, mean fat 19.5±2.7%,) none of the measured variables revealed significant changes (P > 0.05). Conclusion: Performing a period of strength training can improve body weight, body mass index, and cardiorespiratory function of sedentary lean men, while it results in no significant changes in body fat percent in them. Besides, since testosterone has an antidiabetic role, strength training can be useful by increasing testosterone levels in sedentary lean men. It seems that a period of twelve weeks strength training has no effect on serum levels of adiponectin and cortisol in sedentary lean men. Key Words: Strength training, Adiponectin, Testosterone, Cortisol, Lean, Sedentary