تعيين مشخصه‌‌هاي فني سامانه‌هاي استحصال و جمع‌آوري آب باران براي بادام ديم

Determination of Technical Characters of Micro-Catchments Water‎ Harvesting Systems for Rainfed Almond Trees

به منظور افزايش بهره‌وري بارش، كاهش سهم مصارف غيرمفيد بارش و ايجاد باغ بادام از طريق سامانه‌هاي مختلف ‏استحصال و جمع‌آوري آب باران در حوضه‌هاي كوچك (‏MCWH‏)، اين پژوهش از سال 1379 به مدت 6 سال در استان‌ ‏آذربايجان‌شرقي، شهرستان اسكو – منطقه يال ايلخچي و در ديمزارهاي كشاورزان به اجرا درآمد. تيمارهاي مورد مطالعه ‏شامل آرايش سامانه‌هاي مختلف استحصال و جمع‌آوري آب باران (شكل و مساحت)، مديريت سطوح رواناب و بهبود ذخيره ‏آب خاك در بستر ريشه، براي دو رقم بادام دير گل پيوندي بوده است. برخي از مشخصه‌هاي زراعي و رشدي محصول و آستانه ‏رواناب و برآورد عملكرد محصول مورد بررسي قرار گرفت. بر اساس نتايج تحقيق و با تكيه بر مديريت كنترل تبخير در پاي ‏درختان، تيمار برتر و قابل توصيه شامل اندازه سطح رواناب 7×7 متر + سطوح رواناب تميز و غلتك‌زده شده و بدون نياز به ‏استفاده از پليمر است و تفاوتي بين شكل حوضه‌هاي جمع‌آوري رواناب وجود ندارد، اگرچه آرايش مربعي اندكي بر آرايش ‏نيم‌دايره‌اي برتري دارد. در آزمايش‌هاي متعدد تعيين آستانه رواناب براي حوضه‌هاي جمع‌آوري رواناب در تيمار غلتك‌زده، ‏‏5/2 تا 5/3 ميلي‌متر، در تيمار تميز و صاف شده، 5/3 تا 5/4 ميلي‌متر و در تيمار طبيعي، 5/4 تا 5/5 ميلي‌متر اندازه‌گيري و ‏برآورد شد. در سال 1385 ميزان عملكرد تك درخت حدود 3 كيلوگرم برآورد شد كه با 204 نهال در هكتار در تيمار برتر، ‏عملكرد 612 كيلوگرم در هكتار خواهد شد. پژوهش‌هاي تكميلي براي بررسي جنبه‌هاي زراعي و حركت سطحي و زيرسطحي ‏آب در سطوح رواناب در خاك‌ها و شيب‌هاي مختلف پيشنهاد مي‌گردد.‏

Water harvesting in agriculture mobilizes rainwater in a catchment area (usually non-productive) to ‎benefit growing plants in a target area. This brings water available to the target area closer to crop water ‎requirements so that economical agricultural production can be achieved, improving rainwater ‎productivity. To investigate micro-catchment water harvesting (MCWH), a field experiment was ‎conducted from 2000 to 2006 in East Azarbaijan in northern Iran using a split-split plot factorial design ‎with five replications. The treatments comprised two MCWH patterns (small basins and semi-circular ‎bunds); three catchments sizes of 25 m2 (5×5, R = 2 m), 49 m2 (7×7, R = 2.85 m) and 81 m2 (9×9, R = ‎‎3.7 m); three runoff area treatments (natural; cleaned and smoothed; cleaned, wetted and compacted); and ‎two-infiltration areas (natural, soil mixed with polymer at 1 kg/tree) for two new almond varieties. ‎Agronomic characteristics, product growth, threshold runoff and crop yield estimates were examined. The ‎results were compared with farmed fields (traditional and irrigated) and showed that the tree survival rate ‎was about 35%-55% for irrigated farmed fields and 100% for the MCWH site. The use of a polymer had ‎no significant effect on water retention. Although a small basin (9×9) and runoff area that were compacted ‎using a polymer gave better results for the survival, growth and productivity of almonds, a small basin ‎‎(7×7) compacted without a polymer is recommended based on the economic analysis. Threshold runoff ‎was 2.5-3.5, 3.5-4.5 and 4.5-5.5 mm for the natural, cleaned and smoothed, and cleaned, wetted and ‎compacted conditions, respectively. During the 2006 season, the fruit yield was estimated to be 3 kg/tree, ‎totaling 612 kg/ha for the recommended treatment. For the farm fields, the optimal treatment combined ‎required at least 1-2 irrigations during the summer.‎