نقش پنج عامل بزرگ شخصيت در پيش‏بيني بهزيستي روانشناختي

The role of five big personality factors in predicting psychological well-being

زمينه و هدف: بهزيستي روانشناختي به عنوان رشد استعدادهاي واقعي هر فرد تعريف مي‏شود. صفات شخصيتي از جمله متغيرهاي مهم در تبيين رفتار در نظر گرفته مي‏شوند. مطالعه حاضر با هدف ارزيابي نقش پنج عامل بزرگ شخصيت (سازگاري، وظيفه‏شناسي، روان رنجورخويي، پذيرش و برون‏گرايي)، در پيش‏بيني مولفه‏هاي بهزيستي روانشناختي (پذيرش خود، تسلط محيطي، روابط مثبت با ديگران، هدفمندي در زندگي، رشد فردي و استقلال) انجام شد. روش تحقيق: در اين مطالعه توصيفي از نوع همبستگي، 436 نفر (232 دختر و 204 پسر) بر اساس روش نمونه‏گيري خوشه‏اي از كلّ دانش‏آموزان دبيرستاني شهر بيرجند انتخاب شدند. داده‏ها با استفاده از پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصيت و مقياس بهزيستي روانشناختي جمع‌آوري و با استفاده از نرم‏افزار SPSS (ويرايش 15) و روش رگرسيون همزمان در سطح معني‏داري 05/0P < تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: صفت سازگاري، مولفه روابط مثبت با ديگران و پذيرش خود را پيش‏بيني نمود. صفت وظيفه‏شناسي، مولفه استقلال را پيش‏بيني نمود. صفت روان رنجورخويي، مولفه‏هاي استقلال، روابط مثبت با ديگران، رشد فردي و هدفمندي در زندگي را پيش‏بيني نمود. صفت پذيرش، مولفه‏هاي تسلط محيطي، استقلال، رشد فردي، هدفمندي در زندگي و پذيرش خود را پيش‏بيني نمود. ضرايب بتا نشان‏دهنده قدرت پيش‏بيني هر شش مولفه بهزيستي توسط برون‏گرايي بود. نتيجه‌گيري: با توجه به نقش با اهميت صفات شخصيتي در پيش‏بيني مولفه‏هاي بهزيستي روانشناختي، توجه بيشتر به نقش جايگاه‏هاي تربيتي در پرورش شخصيت ضروري است.

Background and Aim: Psychological well-being is defined as the development of real talents of each individual. Personality traits are considered as important variables for explanation of behavior. This study was aimed to investigate the role of five big personality factors (adaptability, loyalty, neuroticism, acceptation and extraversion) in predicting components of psychological well-being (self-acceptance, environmental mastery, positive relations with other purpose in life, personal growth and autonomy). Materials and Methods: In this correlational-descriptive study, 436 students (232 female and 204 male) were selected based on cluster sampling method from all Birjandʹs high schools. Data were collected by means of the five big personality factors and the psychological well-being scales. Data were analyzed by SPSS (version 15) using Linear Regression at the significant level of P < 0.05. Results: Adoptability trait predicted the positive relationships with others and self-acceptance. Loyalty trait predicted autonomy. Neuroticism trait, predicted autonomy, positive relationships with others, personal growth and purpose in life. Acceptation trait predicted environmental mastery, autonomy, personal growth, purpose in life and self-acceptance. Beta coefficient showed that six components of psychological well-being can be predicted by extraversion trait. Conclusion: Regarding the important role of personality traits in predicting components of psychological well-being, more attention to the role of educational statues in development of personality is essential