مدلسازي تاثير تغييرات شدت انرژي در بخش صنعت بر شاخص هاي اقتصادي و زيست محيطي با روش پويايي شناسي سيستمي

Modeling the Effect of Energy Intensity Changes in Industrial Sector on the Economic and Environmental Indices: A System Dynamics Approach

در اين پژوهش با استفاده از روش پويايي شناسي سيستمي، تاثير تغييرات شدت انرژي در بخش صنعت بر شاخص هاي زيست محيطي و اقتصادي در افق چشم انداز سال1404 بررسي شده است. به اين منظور، ابتدا با توجه به رفتار متغيرهاي كليدي و با استفاده از داده هاي سال هاي 88-1379، الگوي سيستمي مورد نظر مدلسازي و شبيه سازي شده و سپس سياست گذاري هاي لازم براساس نتايج حاصل، مورد ارزيابي قرار گرفته است. نتايج شبيه سازي نشان مي دهد كه شاخص شدت انرژي بخش صنعت در طول دوره مورد بررسي نه تنها بهبود نداشته، بلكه از 67/2 در سال 1379 به 704/2 در سال 1404 افزايش يافته است. بطوريكه اين بخش به ازا مصرف540 ميليون بشكه نفت خام در افق 1404، 490627 ميليارد ريال ارزش افزوده ايجاد خواهد كرد. با توجه به اين وضعيت، ميزان توليد آلاينده هاي زيست محيطي اين بخش از 59 ميليون تن به 267 ميليون تن در افق مورد نظر افزايش خواهد يافت و هزينه هاي اجتماعي توليد اين آلاينده ها برابر با 67449 ميليارد ريال خواهد بود. اين موضوع نشان مي دهد كه: الف- با توجه به محدوديت توليد و افزايش هزينه هاي تامين انرژي در دوره هاي آينده، جهت گيري سياستي صنايع كشور بايد به سمت افزايش كارآيي مصرف انرژي از طريق بهبود تكنولوژي سوق داده شود؛ ب- به دليل افزايش هزينه هاي زيست محيطي در مقايسه با ارزش افزوده، ادامه فعاليت صنايع انرژي بر در وضعيت فعلي منطقي نيست و تداوم اين شرايط اثرات مخرب زيادي بر محيط زيست و جامعه خواهد گذاشت كه هزينه هاي آن در آينده غيرقابل جبران خواهد بود.

In this study, we designed and simulated a system dynamic model to analyze the impacts of energy intensity changes on environmental and economic indicators in Iran. Results show that if the current situation is continued, the industrial sector energy intensity will increase from 2.67 in the base year to 2.704 at the end of planning horizon. So, the sector will consume 540 million oil barrels to create a value added equals 490627 billion Rials in 2025. Accordingly, the amount of environmental pollutants will increase from 59 million tons in the first year to 267 million tons in 2025 and social costs of producing this pollution would be equal to 67, 449 billion Rials. These findings indicate that regarding the limitation of the production and the increasing costs of energy supply in the future, the countryʹs industrial policies should concentrate on technological changes to increase the efficiency of energy consumption. Also, results indicate that industrial energy consumption has destructive effects on the environment and society in the future and the costs in this sector will not be reversible.