همساني و ناهمساني‏هاي عنصر "پيرنگ" در داستان‏هاي قرآني

Similarities and Dissimilarities of Plot In Stories of Quran

تجزيه و تحليل عناصر داستان‏هاي قرآني، اين حقيقت را آشكار مي‏سازد كه مولّفه "پيرنگ"، به عنوان سامان‏دهنده اصلي روايت، در تمام داستان‏هاي قرآني نيز تقريبا در تمام داستان‏هاي قرآني وجود دارد. در اين جُستار تلاش شده تا از طريق مقايسه و تطبيق ميان "پيرنگ"هاي مستقلّ داستان‏هاي قرآني، تقسيم‏بندي ويژه‏اي به دست آيد تا راه شناخت مفاهيم ادبي و هنري قرآن را بيش از پيش هموار سازد. از اين رو ابتدا به معرّفي اجمالي عنصر "پيرنگ" در ادبيات داستاني و سپس به تقسيم‏بندي شكلي و ظاهري "پيرنگ"، در داستان‏هاي قرآني پرداخته‏ايم. در اين نوع تقسيم‏بندي، "پيرنگ"هاي قرآن به انواعي چون بسيط و مركّب، منظّم و نامنظّم و گسسته و پيوسته تفكيك مي‏شوند. پس از آن، داستان‏ها را با توجّه به اجزاي درون‏ساختاريِ "پيرنگ"، باهم مقايسه و وجود يا عدم هريك از اجزا را در آن‏ها بررسي نموده‏ايم. سرانجام سخن كوشيده‏ايم تا معلوم شود عدم حضور اجزاي ناكارآمد، باعث شده تا بافت دروني "پيرنگ" انسجام بيش‏تري بيابد؛ امري كه علاوه بر جذب مخاطب، در حكمت‏آموزي آن نيز موثّر بوده‏است.