شورش‌هاي شرف ‌الدين حاجي ‌بيگ و بايندر‌بيگ در اصفهان، دردوره سلطان يعقوب آق ‌قويونلو

Sharaf al-Din Hājī Bayg and Bāyandur Bayg Revolts in Isfahan During the rein of Yāqub AqQoyunlu

سلطان يعقوب آق‌قويونلو، در اوايل حكومت خود با برخي مشكلات داخلي و خارجي مواجه بود. اساسي‌ترين مشكلات داخلي او، شورش‌هايي بود كه در مناطق مختلف قلمرو تحت فرمانش، از جمله در اصفهان، روي داد. پرسش اصلي تحقيق حاضر اين است كه علل و عوامل بروز اين شورش‌ها، آن هم در اصفهان، كه يكي از شهرهاي بزرگ و مهم حوزه حكمروايي يعقوب محسوب مي‌شد، چه بود؟ و سرانجام اين شورش‌ها چه شد؟ ديگر اينكه، يعقوب چه موضعي را در قبال اين شورش‌ها اتخاذ كرد، و چگونه توانست بر اين شورش‌ها فايق آيد و آرامش و ثبات و امنيت را دوباره به اصفهان و نواحي اطراف آن بازگرداند؟ دستاورد اين تحقيق كه حاصل استفاده از منابع و مآخذ تاريخي است، اين است كه اختلافات و كشمكش‌هاي ميان پسران ‌حسن‌بيگ، در دوره كوتاه پس از درگذشت وي، و ضعف حكومت مركزي، سبب شد تا برخي از امرا و حكمرانان مناطق مختلف تحت فرمان آق‌قويونلوها از فرصت استفاده كرده و هر كدام در صدد كسب قدرت و توسعه نواحي تحت فرمان خود برآيند. با توجه به اهميت اصفهان، مخالفان سياسي يعقوب سعي داشتند تا نخست با تصرف اين شهر، شورش خود بر ضد حكومت وقت را آشكار كرده و سپس بر ديگر نواحي دست يابند. اگرچه مقابله با اين شورش‌ها بخش عمده‌اي از وقت و انرژي يعقوب را به خود اختصاص داد، اما او سرانجام موفق شد با مشي سياسي خاص خود، كه تركيبي از نرمش و قاطعيت بود، اين شورش‌ها را سركوب كند.

In the onset of Soltan Y?qub AqQoyunlu,he faced domestic andinternational unrest and problems.His main domestic problemwas the unrest in different regions of his empire,particularly inIsfahan.The mainobjective beyond the scope of this research is the reason and causes ofoccurring the riots in Isfahan,which was one of thegreatest cities in his empire; also,the results of thoseriots?Further,this research emphasizes onhis reactions against the riots and how he finally was able to overcome themand calm down the city and return permanent peace to Isfahan. Based on the perspective of this research and its expected outcomesobtained by conducting study among available historical references,it was found that theconflicts and complications between his sons in a short period after hisdeath andweakness of centralgovernment and infidel people was entailed in order that other commanders thinkof conducting riots in order to take the power in area as large as possible. Given Isfahan was an strategic city,political people who wereacting against Yaghoob tried first to conquer the Esfahan city by doing riotsagains the central government.Despite the confrontationwith the rioters,awhole part of Y?qubʹspower and time were taken.Eventually,he succeeded with hisintelligent way of political scheme consisting of negotiation and force,overcome the riots andcontrol the city.