برنامه هسته اي و امكان گفتگوي استراتژيك ميان ايران و آمريكا

Nuclear program and the possibility of strategic dialogue between iran and america

اين پژوهش به بررسي زمينه هاي تيوريك و عملي امكان برقراري گفتگوهاي مستقيم و استراتژيك بين ايران و آمريكا و همچنين آثار سياسي – امنيتي آن بر منافع و امنيت ملي ايران مي پردازد. ديدگاه غالب نزد نخبگان سياسي حاكم در ايران و آمريكا اينست كه با وجود تضادهاي عميق ايديولوژيك، سياسي و استراتژيك بين دو كشور در مسايل منطقه اي و جهاني و همچنين عدم وجود اجماع داخلي هرگونه گفتگوي مستقيم و استراتژيك بين دو طرف در شرايط فعلي ممكن نيست. نويسنده ضمن پذيرش بحث فوق، معتقد است كه اكنون تضاد هاي ايديولوژيك و استراتژيك همزمان بين دو كشور وجود دارند با اين تفاوت كه در حال حاضر نقش تعارضات استراتژيك پر رنگ تر شده و بطور عملي ميان دو كشور جاري است. اين تعارضات ضمن اينكه چاش هاي زيادي را در روابط دو كشور به همراه داشت، ظرفيت هاي نزديكي دو طرف را نيز دارد. بطوريكه براي اولين بار زمينه هاي گفتگوي مستقيم ميان طرفين بعد عملي تري به خود گرفته است. مثلا نوع و ماهيت برنامه هسته اي جمهوري اسلامي به گونه اي هست كه تهران و واشنگتن را نهايتا در شرايط تقابل و جنگ و يا تعامل و گفتگو قرار ميدهد. از نظر نويسنده شرايط منطقه اي و وجود نيازهاي متقابل استراتژيك سبب مي شوند كه دو طرف به سوي گزينه دوم يعني تعامل رقابتي و استراتژيك پيش ميروند. اين پژوهش ضمن شناسايي زمينه هاي تاريخي و موضوعي امكان گفتگوي استراتژيك به بررسي زمينه هاي لازم و همچنين بايست ها و نبايست هاي ورود به گفتگوي استراتژيك در حوزه منافع و امنيت ملي ايران مي پردازد. نويسنده نتيجه مي گيرد كه تاكيد بر منابع مستقل ملي و ايديولوژيك در راهبرد سياست خارجي ايران، آمريكا را سرانجام مجبور به پذيرش نقش منطقه اي ايران و ورود به گفتگوهاي استراتژيك با جمهوري اسلامي ايران خواهد كرد.

This study investigates the fields of theoretical and practical possibility of establishing strategic and direct talks between Iran and U.S. and its security - political effects on the national interests and security of Iran. Prevailing view among the ruling political elite in Iran and America is that with the profound ideological, political and strategic conflicts between the two countries in regional and world and also the lack of internal consensus, any direct and strategic dialogue between the two sides is not possible in current conditions. While the author accepts this view, he believes that at present, there are ideological and strategic conflicts between the two countries at the same time, however, the role of strategic conflicts has become stronger and is ongoing practically between the parties. Although these confilicts carry many challenges in the relations between the two countries, they have proximity capacities between the two so that for the first time direct dialogue fields between the parties have become more practical. For example, type and nature of the Islamic Republic > s nuclear program is such a kind that eventually puts Tehran and Washington in conditions of conflicand war or puts them in the status of interaction and dialogue. In writers opinion, local conditions and the existence of mutual strategic pushes both sides towards the second option, ie competitive and strategic interaction. In this research identification of possible areas of historical and thematic fields of strategic dialogue is studied and it also explores the should and should not issues of entrance to the strategic dialogue in areas of interests and national security and explored. The author concludes that the emphasis on independent national and ideological sources in foreign policy strategy of Iran, evantually forces the U.S. to accept the role of regional and entrance to strategic dialogue with the Islamic Republic of Iran.