تنوع آللي نشانگرهاي ناحيهQTL كنترل كننده تحمل به شوري ( Saltol ) در مرحله گياهچه اي در ارقام برنج ايراني

Allelic variation of containing markers in responsible QTL for salinity tolerance (Saltol) at seedling stage in Iranian rice cultivars

چكيده با توجه به ضرورت تحمل به شوري در برنج و از طرفي وجود تحقيقات مختلف اصلاح نباتات مولكولي در شناسايي QTL هاي بزرگ اثر كنترل كننده تحمل به شوري، ضرورت شناسايي حضور اين QTL-ها در ارقام مختلف ايراني و شناسايي تاثيرگذارترين QTL ها در پيشبرد انتخاب در برنامه هاي اصلاحي بسيار مفيد است. در اين مطالعه، پاسخ به شوري 20 رقم مختلف برنج ايراني و دو شاهد متحمل (Pokkali) و حساس (IR29 ) در مرحله گياهچه اي در شرايط گلخانه ( dsm-110 و 6 ، 0EC=) با استفاده از 6 نشانگر چند شكل ريزماهواره مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج تجزيه واريانس اختلاف بسيار معني داري بين ژنوتيپ ها از نظر صفات مختلف نشان داد. ژنوتيپ هاي برنج از نظر تحمل به شوري پاسخ متفاوتي در مرحله گياهچه-اي نشان دادند. دندروگرام به دست آمده از روش UPGMA (روش اتصال ميانگين)، ارقام را به سه گروه طبقه بندي كرد. بيست رقم برنج بر اساس QTL بزرگ اثر ناحيه Saltol براي تحمل به شوري بر روي كروموزوم 1 در گروه هاي هاپلوتيپي جداگانه قرار گرفتند. نتايج نشان دهنده پتانسيل ژرم پلاسم برنج هاي ايراني جهت يافتن ژن هاي جديد تحمل در القا تحمل به شوري، به غير از ناحيه Saltol در مرحله گياهچه اي بود. همچنين ، نشانگر RM8094در مرحله گياهچه اي به عنوان موثرترين نشانگر جهت شناسايي ژنوتيپ هاي متحمل به شوري مي باشد.

Abstract Due to necessity of salt tolerance in rice (Oryza sativa L.) and availability of different approaches of molecular breeding in identification of major QTLs controlling salinity tolerance, it is very important to evaluate the presence of these QTLs in Iranian cultivars and the roles in breeding strategies. In this study, 20 different rice cultivars and two tolerance (Pokkali) and sensitive (IR29) controls were evaluated under salinity stress at, seedling stage in greenhouse conditions (EC= 0, 6 and 10 dSm-1) using 6 polymorphic SSR markers. Analysis of variance showed the high significant difference among genotypes of different traits, rice genotypes showed different salinity tolerance at seedling stage. Obtained dendrogram by UPGMA method categorized genotypes in to 3 different groups. 20 rice cultivars based on major QTLs of Saltol region on chromosome 1 were arranged in separate haplotype groups. RM8094 marker was distinguished as the best marker for identification of salt tolerance genotypes in seedling stage.