نسبت انسان كامل با انسان الحيوان در علم‌النفس ابن عربي

The Relationship between Perfect Man and Imperfect Man (Insän al-Haywän) in Ibn ʹʹArabiʹʹs Psychological Thought

آيا همه مسايلي كه ابن‌عربي پيرامون انسان كامل طرح كرده است، اختصاص به انسان كامل دارد و شامل ساير انسان‌ها نمي‌شود؟ اين اساسي‌ترين سوالي است كه اين مقاله به دنبال پاسخ آن است. بين انسان كامل و انسان الحيوان، دست كم دو وجه اشتراك وجود دارد كه همه افراد انساني، در احكام مربوط به اين دو جهت با هم مشترك هستند. 1. همه انسان‌ها در غالب احكام مربوط به قوس نزول، مشتركند. 2. احكامي كه در انسان كامل، به صورت بالفعل مطرح است، در انسان الحيوان نيز به صورت بالقوه قابل اثبات است. بنابراين، احكام مربوط به انسان كامل از يكي از دو جهت فوق، در علم‌النفس عرفاني در مكتب ابن‌عربي، قابل سرايت به همه افراد نوع انساني خواهد بود. مي‌توان از آنها در بررسي ديدگاه ابن‌عربي در باب مسايل مختلف علم‌النفس بهره برد. در مقابل، احكامي كه ابن‌عربي از جهت كمالي انسان كامل، براي انسان اثبات مي‌كند، مختص وي بوده و تنها به صورت بالقوه شامل ساير انسان‌ها خواهد شد.

Are all the questions on perfect man discussed by Ibn ʹArabi related only to perfect man and has nothing to do other type of men? This is the fundamental question with which the present paper is concerned. There are at least two common features between the perfect man and imperfect man (Ins?n al-Hayw?n), and all human beings share the judgments related to these two features. 1. All human beings share most judgments related to the arc of descent. 2. The judgments are considered to be actual in the case of perfect man and they can be proved to be potential in the case of imperfect man. Therefore, in Ibn Arabiʹs mystical psychology, the judgments related to perfect man can apply to all people according to one these features, and they can be used to investigate his viewpoint on different psychological questions. On the contrary, the judgments that Ibn ʹArabi proves for the attainment of perfection by man are exclusive to him and can only potentially apply to other people