مراتب متعدد معنايي قرآن كريم از منظر عارفان مسلمان

The Semantic Levels of the Quran from the View of Muslim Gnostics

يكي از مسايلي كه عارفان مسلمان درباره قرآن كريم، بر آن تاكيد مي‌كنند، وجود مراتب متعدد معنايي براي قرآن كريم، به صورت طولي و مترتب بر يكديگر است، به گونه‌اي كه برخي از آنها ظاهر آيات و بسياري ديگر، باطن آيات محسوب مي‌شوند. در اين مقاله، ضمن بيان نمونه‌هايي از سخنان عارفان مسلمان در اين زمينه، ايده مزبور با استفاده از آيات و روايات به اثبات رسيده و از جمله به سه دسته از آيات به صورت مختصر اشاره شده و نه دسته از روايات نيز به صورت نسبتاً مفصل مورد بحث و گفت‌و‌گو قرار گرفته است.

Muslim gnostics emphasize on the idea that the Qur’an has several semantic levels which are arranged in longitudinal order in which each follows the one before in a particular order so that some of them are considered as outward aspects of the Qur’anic verses and some as inward aspects of the verses. Citing some examples of Muslim gnostics’ statements on this issue, the present paper confirms the aforementioned idea with evidence from Quranic verses and traditions. In his discussion of this point, the author refers to three groups of verses and elaborates on nine groups of traditions