آسيب شناسي تربيت ديني در عصر جهانيشدن و راهكارهاي تعامل پويا با آن

Pathology of Religious Education in Globalization Era and Approaches for Dynamic Interaction with it

در پژوهش حاضر، آسيب‌شناسي تربيت ديني در عصر جهاني شدن در حوزه تربيت ديني هدف قرار گرفته است. روش انجام پژوهش، تحليل اسنادي بوده به منظور گردآوري داده‌هاي لازم جهت پاسخ به سوال‌هاي پژوهش، اسناد موجود و مرتبط با موضوع جهاني شدن و تربيت ديني با استفاده از فرم گردآوري داده‌ها جمع‌آوري و به شيوه كيفي تجزيه و تحليل شده است. عمده‌ترين يافته‌هاي پژوهش عبارتند از: جهاني شدن از پديده‌هاي شاخص زمان حاضر است كه ماهيت آن به واسطه سيال، در حال تحول و جديد بودن، مبهم است با اين وجود مي‌توان آن را فرآيندي، اجتماعي دانست كه در آن قيد و بندهاي جغرافيايي كه بر روابط اجتماعي و فرهنگي سايه افكنده از بين رفته و مردم به طور فزاينده از كاهش اين قيد و بندها، آگاه مي‌شوند. در خصوص تربيت ديني در عصر جهاني شدن بايد اذعان داشت؛ تربيت حقيقي از چهار مولفه؛ تبيين، عرضه معيارها، تحرك دروني و نقادي برخوردار است. دين مجموعه گزاره‌هاي توصيفي و تجويزي است كه از طرف خداوند به انسان داده شده و ديني بودن نيز، ناظر به دگرگوني‌هايي است كه در وجود فرد به واسطه دين به وجود آمده و اعتقادي و فكري، تجربه و التزام دروني و عمل از ويژگي‌هاي آن است. چالش‌هاي احتمالي جهاني شدن براي تربيت ديني؛كاهش ميزان كنترل مدارس بر آموختهها، كيفيت و جهت‌گيري‌هاي آموزشي و تربيتي دانش‌آموزان، تضعيف تمايل به ايمان معنوي و رشد فرهنگ انساني در اثر رواج مصرف‌گرايي، مد و شي پرستي، رواج دنياگرايي و دين‌زدايي، تاكيد بر جهت‌گيري غيرديني به دليل تهي شدن جامعه از معنويت و تحميل آن بر جوامع مختلف، تضعيف نقش دين در زندگي روزمره، ترويج نظام ارزشي متكي بر قرارداد اجتماعي، خصيصه ساخت شكني و... مي‌باشد. عمده‌ترين راهكارهاي تعامل پويا با چالش‌هاي مذكور در حوزه تربيت ديني، شامل كاربرد اصل تعقل و پرهيز از سطحي‌نگري، شناختن تمايلات و تمنيات فطري و پرهيز از افراط و تفريط، توجه به ارزش‌هاي عميق انساني، توجه به وحدت و يكپارچگي‌‌ در بينش، منش و...، مهرورزي و محبت، تقواي حضور و بهره‌گيري از عنصر زيبايي شناختي، است.

In the current research, pathology of religious education in globalization era has been targeted. Research method was document analysis and available documents related to globalization and religious education were gathered by data gathering form in order to collect data required for answering research questions and the data were qualitatively analyzed. The main findings of research are: globalization is one of significant phenomena of current era which its nature is ambiguous due to change and modernity. Despite this fact, it can be supposed to be social process in which geographical boundaries and limitations that dominated social and cultural relations are removed and people increasingly become aware of reduction of such these boundaries. Real education has 4 features: explain, providing criteria, internal mobility, and criticism. Religion is set of descriptive and prescriptive propositions which are gifted to human from God andbeing religious is transformations that are created inside the person through religion and belief and thought, experience, internal commitment, and practice are its properties. Possible challenges of globalization for religious education include: reduction of schoolsʹ control on learning items, quality and orientation of education and training of students, decrease of tendency to spiritual growth and faith and increase of human culture due to consumerism, fashion and secularism, religion evasion, emphasis on nonreligious orientation and tendency due to disappearance of spirituality in the society and its imposition on different nations, attenuation of religion role in daily life, promotion of value system based on social conventions, tendency to deconstruction. The most important approaches for dynamic interaction with mentioned challenges in field of religious education include: use of intellection principle, avoid from shallow perspective, perception of nature tendencies and desires, avoid from indulgence and wastage, consideration to human deep values, consideration to integration and unity in insight, behavior and … , kindness and affection, virtue and enjoying from aesthetic elements.