اثر سايكوسل بر ميزان پرولين، قندهاي محلول، پروتيين، درصد روغن و اسيدهاي چرب كتان روغني تحت تنش خشكي در شرايط كشت گلداني

Effect of cycocel on proline, soluble sugars, protein, oil and fatty acids of flax (Linum Usitatissimum L.) plants under drought stress in a pot trial

به منظور بررسي اثر تنظيم كنندهي رشد گياهي سايكوسل بر ميزان پرولين، قندهاي محلول، پروتيين، درصد روغن و اسيدهاي چرب كتان روغني تحت تنش خشكي، آزمايشي در گلخانهي تحقيقاتي دانشگاه ياسوج در بهار سال 1389 به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با 4 تكرار انجام شد. عوامل آزمايش شامل تنش خشكي در 3 سطح بدون تنش، تنش ملايم و شديد و تنظيمكنندهي رشد سايكوسل در 6 غلظت شامل 4 سطح محلول پاشي صفر، 500، 1000 و 1500 ميلي‌گرم در ليتر در هنگام رشد سريع بوته (مرحله 3-4 برگي) و دو سطح بذرمال 5-10 و 6-10 ميليمولار به مدت 24 ساعت قبل از كاشت بودند. نتايج نشان داد هر سه سطح محلولپاشي حاوي سايكوسل در شرايط بدون تنش، موجب افزايش پرولين و قندهاي محلول كتان روغني نسبت به شاهد گرديد. تنش توانست پروتيين دانه را افزايش معنيداري دهد و سطح بذرمال 6-10 ميليمولار سايكوسل در شرايط تنش افزايش پروتيين (20%) را در پي داشت. با افزايش غلظت در سطوح محلولپاشي، كاهش درصد روغن از 2/39 به 7/35 درصد را در پي داشت و تنش نيز اين صفت را كاهش داد. در تيمار بدون تنش، سطح بذرمال 6-10 ميليمولار سايكوسل توانست اثر مثبت معنيداري در ميزان اسيد چرب لينولنيك ايجاد كند؛ صفت اسيد لينولييك، با افزايش سطح محلولپاشي از صفر به بالا، كاهش معني داري نشان داد (15%). همچنين تنش خشكي سبب افزايش اسيدهاي چرب اشباع اولييك، پالمتيك و استياريك شد. در نهايت سايكوسل توانست آسيب‌هاي ناشي از تنش خشكي را تا حدودي جبران نمايد.

To evaluate the effect of plant growth regulator (cycocel) on proline, total soluble sugars, protein, oil and fatty acids profile under drought stress, a factorial pot experiment was conducted based on completely randomized design with four replications at Research Laboratory of Yasouj University in the spring of 2009. Treatments were three levels of drought stress including without, mild and severe stress and six concentration levels of cycocel including four foliar sprays 0, 500, 1000 and 1500 ppm during the rapid growth of plant and two seed soaking levels 10-5 and 10-6 mM for 24 hours before planting. Results showed that all levels of cycocel foliar spray increased proline and soluble sugars compared to the control under non-stressed conditions. Stress could significantly increase grain protein, and the 10-6 mM seed soaking treatment increased seed protein (20%) under stress conditions. Increased concentrations of foliar sprayed cycocel reduced oil percentage from 39.2% to 35.7% and stress also decreased this trait. In non-stressed treatment, the level of 10-6 mM cycocel seed soaking showed a positive significant effect on the amount of linolenic acid; while this amount was reduced (15%) by increasing the cycocel spraying concentration. Moreover, drought stress increased the content of saturated fatty acids Oleic, palmatic and stearic. Overall, cycocel could compensate the damages caused by drought stress to some extent.