بهبود ژنتيكي درصد اسانس و عملكرد گل خشك با استفاده از انتخاب غيرمستقيم در بابونه آلماني (Matricaria chamomilla L.)

Genetic improvement of essence percent and dry flower yield using indirect selection in German chamomile (Matricaria chamomilla L.)

مقدمه و هدف: بابونه آلماني يكي از مهم ترين گياهان دارويي در سرتاسر دنياست. بهبود ژنتيكي درصد اسانس و عملكرد گل خشك و افزايش توليد در واحد سطح از اهميت زيادي در اصلاح اين گياه مهم دارويي برخوردار مي باشد. تعيين بهترين شاخص هاي انتخاب غير مستقيم به منظور بهبود ژنتيكي درصد اسانس و عملكرد گل خشك جمعيت هاي بابونه آلماني با استفاده از برخي از صفات مورفولوژيك، زراعي و فنولوژيك در اين تحقيق مورد بررسي قرار گرفت. روش تحقيق: در اين تحقيق از طرح آزمايشي بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار استفاده شد. صفات مورد اندازه گيري عبارت از تعداد گل در بوته، عملكرد گل تر در بوته، روز تا غنچه دهي، روز تا 50 و 100 درصد گل دهي، تعداد ساقه گل دهنده، ارتفاع بوته، تعداد پنجه در بوته، عملكرد گل خشك در بوته و درصد اسانس بودند. نتايج و بحث: نتايج تجزيه واريانس نشان دهنده تفاوت بسيار معني دار بين جمعيت هاي مورد بررسي از نظر صفات مورد بررسي بود كه حاكي از وجود تنوع ژنتيكي قابل ملاحظه براي اين صفات در بابونه آلماني و امكان بهبود ژنتيكي آن ها از طريق گزينش مي باشد. بررسي ضرايب همبستگي نشان داد كه اكثر صفات داراي همبستگي مثبت و معني داري با عملكرد گل خشك مي باشند. از سوي ديگر، درصد اسانس با تعداد كمتري از صفات داراي همبستگي مثبت و معني دار بود. توصيه كاربردي/ صنعتي: با انجام تجزيه عليت مشخص شد كه براي بهبود ژنتيكي عملكرد گل خشك در بابونه آلماني مي توان از انتخاب غيرمستقيم براي صفات روز تا 50 درصد گل دهي، تعداد گل در بوته، عملكرد گل تر در بوته و روز تا غنچه دهي به عنوان شاخص هاي انتخاب به ويژه در نسل هاي مقدماتي استفاده نمود. در مورد درصد اسانس نيز صفات روز تا 50 درصد گل دهي و تعداد گل در بوته به عنوان بهترين شاخص هاي انتخاب قابل توصيه مي باشند.

Background & Aim: German chamomile is one of the most important medicinal plants. So, assessment of genetic diversity and relationship among the traits are very essential in chamomile breeding programs. Determination of the best indirect selection criteria for genetic improvement of essence percent and dry flower yield of German chamomile (Matricaria chamomilla L.) populations was investigated using some morphological, agronomical and phonological characteristics. Experimental: In this experiment, statistical design of RCBD with three replications was used. Number of flower plant-1, fresh flower yield plant-1, days to budding, days to 50 and 100% of flowering, number of flowering stem, plant height, number of tiller plant-1, dry flower yield plant-1 and essence percent were measured. Results & Discussion: Analysis of variance showed highly significant differences among chamomile populations for all the studied traits. This assigns genetic diversity for mentioned traits and possibility of genetic improvement of these via selection. Assessment of correlation coefficients revealed positive and significant relationship of the majority of traits with dry flower yield as well as some traits with essence percent. Path analysis indicated applicability of indirect selection through the traits days to 50% flowering, No. flower plant-1, fresh flower yield plant-1 and days to budding for genetic improvement of dry flower yield specifically in early breeding generations. Industrial and practical recommendations: The traits 50% flowering and No. flower plant-1 also were introduced as the best indirect selection criteria for improvement of essence percent based on path analysis results.