بررسي آگاهي، اعتقاد و عملكرد بيماران نسبت به داروهاي گياهي در مراجعين يكي از درمانگاه هاي دانشگاه علوم پزشكي شيراز

Assessment of knowledge, belief and function of people about herbal medicines who referred to one of clinics dependent to medical university of Shiraz in 2010

مقدمه و هدف: مصرف گياهان دارويي از ديرباز در بين مردم دنيا رايج بوده و در آمريكا طي دهه 90 پنج برابر شده است. با توجه به افزايش مصرف داروهاي گياهي و با هدف بررسي ميزان آگاهي، اعتقاد و عملكرد بيماران نسبت به استفاده از آن ها پژوهش حاضر انجام پذيرفت. روش تحقيق: اين پژوهش يك مطالعه توصيفي است كه به صورت مقطعي بر روي 30 نفر از بيماران مراجعه كننده به درمانگاه انجام شده است. به اين صورت كه پژوهشگران به اين مركز مراجعه و پرسش نامه را كه شامل اطلاعات جمعيت شناختي و سه حيطه آگاهي، اعتقاد و عملكرد افراد نسبت به استفاده از داروهاي گياهي بود را پر مي كردند. سپس اين اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS، مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج و بحث: دامنه سني زنان 47-19 با ميانگين 8±30 سال و در مردان 50-22 سال با ميانگين12± 27 بود. 23 % افراد زير ديپلم، 63 % ديپلم و فوق ديپلم و 10 % ليسانس و بالاتر بودند. 63 % از افراد در مورد داروهاي گياهي آگاهي داشتند و 93% آن ها گياهان خاصي را براي درمان تعدادي از بيماري ها مي شناختند. 73 % استفاده از داروهاي گياهي را بي خطر دانسته و 96 % به داروهاي گياهي اعتقاد داشتند. 76 % معتقد بودند كه مصرف داروي گياهي نبايد تحت نظر پزشك باشد. 30% از افراد معتقد بودند كه بايد داروهاي گياهي را حتماً از داروخانه تهيه كرد. عملكرد آن ها در بيشترين ميزان استفاده از گياهان دارويي شامل: آويشن (63%)، گل گاوزبان (56%)، عرق نعناع (40%)، عرق كاسني (37 %)، بابونه (33%)، چهارتخمه (23%)، عرق شاه تره (20%)، عرق خارشتر، چاي سبز و خاكشير (17%) و اسطوخودوس (13%) بود. بيشترين علل مصرف داروها جهت رفع ناراحتي معده، تعريق و گرمي، سرماخوردگي، تمدد اعصاب، سنگ كليه و اختلالات قاعدگي بود. 77 % اظهار داشتند كه در صورت وجود داروي گياهي، آن را به داروي شيميايي ترجيح مي دهند و بي عارضه بودن، موثر بودن و داشتن منشا گياهي از دلايل آن ها بود. توصيه كاربردي/صنعتي: با توجه به اين كه 93 درصد بيماران مراجعه كننده به پزشكان از داروهاي گياهي استفاده مي كردند و 73% آن ها را بي خطر مي دانستند، ارايه اطلاعات مفيد و همه جانبه در زمينه داروهاي گياهي و آگاهي پزشكان به منظور پيش گيري از تداخلات دارويي جهت ارتقاي سطح آگاهي، اعتقاد و عملكرد و نهايتاً حفظ سلامت آن ها ضروري به نظر مي رسد.

Background & Aim: Herbal medicine usage is prevalent among world people from a long time ago and, It has been five times from 90th to 97th in the USA. According to increasing usage of herbal drugs and investigating the knowledge, beliefs and function of patients to herbal drugs, this research was done. Experimental: It is a descriptive, cross sectional study which carried on 30 patients who referred to one of the clinic centers that researchers have referred to this center and have filled out questionnaires that consist of demographic and knowledge, beliefs, and function of patients to herbal medicines. Then data analyzed with SPSS version 15. Results and discussion: Range of woman age was 19-47 y/o with mean 30±8 and rang age of men was 22-50 y/o with mean 27.4±12. About 23.3% are under diploma, 63.3% are diploma and higher, 10% are graduate and higher. The results show that 63.3% of patients had knowledge about herbal medicines and 93.3% of them expressed that recognize special herbal medicines for some disease. Also, 73.3% expressed that herbal medicine use is safe and 96.7% believed herbal medicines. About 30% of them believed that medicinal herbs must be bought from pharmacy. In addition, 93.3% expressed that medicinal herbs use is not limited to Iran. The most prevalent herbs respectively are: thyme (63.3%), borage (56.6%), mint juice (36.6%), four seeds (23.33%), Fumitory juice (20%), camels-thorn juice, green tea, London rocket seeds (16.6%), and lavender (13.33%). The most cause of herbal medicine use is stomach illness, sweating, common cold, relaxing, kidney stones and menstrual disorders. Industrial and practical recommendations: Because 93.3% of the patient referring to clinics used herbal drugs and regarded them safe, giving useful and comprehensive information about herbal drugs and increasing the knowledge of herbalists to prevent from medicinal introduction in order to boost the awareness, belief and function of patients and finally their heath, is so necessary.