مطالعه فلور منطقه قيصري استان چهارمحال و بختياري با 179 گونه گياه دارويي

The study of flora Ghaysari region in Chaharmahal va Bakhtiari province with 179 species of medicinal plants

مقدمه و هدف: منطقه قيصري بين طول جغرافيايي 432214 تا 447583 طول شرقي و عرض جغرافيايي 3556990 تا 3567733 عرض شمالي در واحد متريك zoon39 قرار دارد. وسعت كل محدوده 2/9816 هكتار مي باشد. مطالعه حاضر به منظور شناخت گونه هاي گياهي دارويي منطقه و تعيين اولويت بندي آن ها از جنبه در خطر انقراض بودن و معرفي منطقه به عنوان يكي از كليدي ترين مناطق از نظر اولويت حفاظتي انجام شد. روش بررسي: براي بررسي پوشش گياهي با گذر از كليه راه هاي قابل عبور و صعود به ارتفاعات و انجام گشت هاي متعدد در محدوده منطقه، در فصل رويش (ارديبهشت تا مهر) در سال 1388 نمونه هاي گياهي جمع آوري، پرس و با استفاده از فلورها و كتب مرجع و متخصصان علم گياهشناسي، نام علمي آن ها تعيين شد. در اين تحقيق براي بررسي گونه هاي دارويي منطقه از اطلاعات اهالي منطقه و منابع موجود در زمينه گياهان دارويي، براي تعيين گونه هاي نادر و در حال انقراض منطقه از معيارهاي استاندارد استفاده شده است. نتايج و بحث: به طور كلي در منطقه مورد مطالعه تعداد 65 خانواده با 301 جنس و 487 گونه وجود دارد. از بين 487 گونه ذكر شده در منطقه حدود 179 گونه آن (يعني حدود 76/36% گونه ها) دارويي هستند. نام اين گونه ها در منابع و متون معتبر گياهان دارويي كشور به ثبت رسيده و يا اين كه به طور سنتي اهالي منطقه و يا استان، آن ها را جهت مصارف گوناگون دارويي و موارد مشابه به كار مي گيرند. 86 گونه در خطر انقراض در اين منطقه شناسايي شد كه همه آن ها متعلق به ايران- توراني مي باشد. از 86 گونه فوق، 67 گونه در طبقه كمتر در خطر، 3 گونه در طبقه آسيب پذير، 2 گونه در طبقه در معرض خطر و 14 گونه اطلاعات در باره آن ها ناكافي است. از 86 گونه در خطر انقراض، 33 گونه آن به نوعي دارويي مي باشند كه از اين 33 عدد، 25 گونه آن متعلق به گونه هاي با خطر كمتر، پنج گونه آن متعلق به گونه هاي با كمبود اطلاعات، يك گونه آن از گونه هاي آسيب پذير و دو گونه آن متعلق به گونه هاي در معرض خطر مي باشد. توصيه كاربردي/صنعتي: با توجه به تنوع زياد منطقه و هم چنين حضور گونه هاي در خطر انقراض و دارويي، مديريت صحيح منطقه خصوصاً مديريت چراي دام امري ضروري به نظر رسيده و منطقه مورد نظر مي‌بايستي در اولويت حفاظت دستگاه هاي مسيول قرار گيرد.

Background & Aim: The present study was to identify the medicinal plant species and introduced as one of the key priority areas for conservation and determination of endangered species were done. Experimental: The method of plant collection in this region was classical method of regional plant taxonomic studies. Collected plants were recognized and determined families, genera and species of them by using of indispensable references. The life form of plant species was determined by using of Raunkier’s method. Results & Discussion: The results of this study show that, 487 plant species belonging to 65 families and 301 genera exist in this area. Among the 487 species listed in this area, about 179 species (36.76% of the species) are medicinal. Furthermore, threatened species have been analyzed according to the IUCN criteria and Red Data Book of Iran. On the basis of this study, four categories of rare species so called endangered, vulnerable, lower risk and data deficient are determined. Accordingly, 86 threatened species were identified in this area that they all belong to the region, Iran – Tourna and 33 species that have some medicinal properties. Of these 86 species, two species in endangered class, three species in vulnerable class, 67 species in lower risk class and 14 species in data deficient class. Due to use nomads and villagers in the area of medicinal plants, some species such as, Ferula assa-foetida, Ferula gumosa, Allium ampeloprasum, Allium jesdianum, Allium hirtifolium and Zaravschanica membranacea are subject to destruction.