تحليل اولويت‌هاي منطقه‌اي و ديدگاه هاي ژيوپليتيك در شكل دهي به سازمان‌هاي منطقه‌اي (نمونه موردي: سازمان همكاري شانگهاي)

The Impact of Regional Preferences and Geopolitical Views on Forming Regional Organisations (the Case Study of the Shanghai Cooperation Organisation)

از آنجايي كه منطقه‌گرايي به معناي بذل توجه ويژه به يك منطقه جغرافيايي مشخص است، كشورها براي عضويت و شكل دهي به سازمان‌هاي منطقه‌اي و تحقق منافع و ايده آل‌هايشان به مناطقي توجه مي‌كنند كه بيشترين وابستگي اقتصادي، سياسي- امنيتي و فرهنگي را به آن داشته باشند. در واقع، دولت‌ها سازمان‌هاي منطقه‌اي را براساس اولويت‌هاي منطقه‌اي و ديدگاه‌هاي ژيوپليتيك خود بر مي‌گزينند. در اين پژوهش با استفاده از ساختار فضايي نظريه سيستم ژيوپليتيك جهاني، به بررسي جايگاه كشورهاي سازمان همكاري شانگهاي و نيز ايران در قلمرو ژيواستراتژيك و مناطق ژيوپليتيك پرداخته شده و زمينه‌هاي جغرافيايي و اولويت‌هاي منطقه‌اي اعضاي آن مشخص گرديده است. در نهايت ديدگاه‌هاي ژيوپليتيك چين و روسيه به عنوان دو قدرت اصلي اين سازمان و ايران به عنوان عضو ناظر مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج حاصل از اين پژوهش كه با روش توصيفي-تحليلي انجام شده است نشان مي‌دهد كه بر خلاف روسيه و چين كه شكل دهي و عضويت در اين سازمان بر اساس اولويت‌هاي منطقه‌اي و ديدگاه‌هاي ژيوپليتيك آن‌ها صورت پذيرفته است، عضويت ايران در اين سازمان انطباق چنداني با اولويت منطقه‌اي و هويت ژيوپليتيك آن ندارد.

Regionalism is regarded as paying special attention to a defined geographical region. Therefore, for the membership and formation of regional organizations, countries should consider regions to which they have the most important economic, political, security and cultural connections. Governments, in fact, choose regional organizations on the basis of their regional preferences and geopolitical views. In this study, applying the spatial structure of the theory of the world geopolitical system, the place of Iran and Shanghai Cooperation Organization member states in the geo-strategic realm and the geopolitics of regions is explored, and their geographical features and regional preferences are identified. Using analytical–descriptive methods, this study also evaluates the geopolitical views of China and Russia, as the two main powers in the organization, as well as those of Iran. It is concluded that while for Russia and China, the formation and membership in this organization is in accord with their regional preferences and geopolitical views, Iran’s membership is not in conformity with its regional preferences and geopolitical identity.