تاثير روش مواجهه و جلوگيري از پاسخ به شيوه خوددرماني در كاهش نشانه‌هاي اختلال وسواس ـ اجبار

The Effects of Exposure and Response Prevention by Self-treatment Method on Reduction of Obsessive-Compulsive Symptoms

اين پژوهش با هدف بررسي تاثير روش مواجهه و جلوگيري از پاسخ به شيوه خوددرماني بر ميزان نشانه‌هاي اختلال وسواس ـ اجبار در بيماران سرپايي مراجعه كننده به مراكز خدمات روانشناختي و روانپزشكي شهر اصفهان اجرا گرديد. بدين منظور تعداد 20 بيمار مبتلا به اختلال وسواس- اجبار كه بر اساس مصاحبه باليني توسط روانشناس باليني و روانپزشك عدم ابتلا آن‌ها به اختلال افسردگي اساسي و اختلالات شخصيت تاييد شده بود، به روش تصادفي ساده از ميان جامعه پژوهش انتخاب شدند و به طور تصادفي در دو گروه 10 نفري شامل يك گروه آزمايشي و يك گروه كنترل قرار گرفتند. پرسشنامه وسواس ـ اجبار مادزلي به عنوان پيش آزمون در مورد هر دو گروه اجرا گرديد. گروه آزمايشي به مدت 6 هفته با استفاده از كتابچه راهنماي درماني كه توسط پژوهشگر تدوين شده بود و شامل آموزش عملي و ارايه تكاليف خانگي استفاده از روش مواجهه و جلوگيري از پاسخ بود به خوددرماني پرداختند و در طول درمان هر هفته طي يك برنامه زمانبندي شده از طريق تماس تلفني با پژوهشگر، گزارشي از روند درمان را ارايه مي‌كردند. آزمودني‌هاي گروه كنترل نيز در ليست انتظار قرار گرفتند. فرض بر اين بود كه روش مواجهه و جلوگيري از پاسخ به شيوه خوددرماني باعث كاهش نشانه‌هاي اختلال وسواس ـ اجبار گروه آزمايش نسبت به گروه كنترل در مرحله پس آزمون و پيگيري مي‌شود. نتايج تحليل كوواريانس نشان داد كه روش مواجهه و جلوگيري از پاسخ به شيوه خوددرماني منجر به كاهش معني‌دار نشانه‌هاي اختلال وسواس ـ‌ اجبار گروه آزمايش نسبت به گروه كنترل در مرحله پس آزمون شده است (001/0P < ). اين بهبودي در پيگيري يك ماه بعد همچنان مشهود بود (001/0P < ). باتوجه به يافته‌هاي پژوهش حاضر مي توان اينگونه نتيجه گيري كردكه روش مواجهه و جلوگيري از پاسخ به شيوه خوددرماني مي تواند به عنوان روش موثري در درمان اختلال وسواس- اجبار به‌كار رود.

The purpose of this study was to determine the effectiveness of exposure and response prevention by self-treatment method on the reduction of obsessive-compulsive symptoms in out-patients who referred to psychiatric and psychological service centers in Isfahan. Therefore 20 patients with obsessive-compulsive disorder who were diagnosed on the basis of clinical interviewed and they did not have a major depressive disorder and personality disorders were randomly selected and assigned to two groups: training and control groups. The training group received a self-treatment manual booklet prepared by the experimenter. This booklet contained practical instructions and homework that were based on exposure and response prevention treatment method. The length of treatment was 6 weeks and the subjects were asked to give weekly reports of their progress to the experimenter by phone. The subjects in control group were assigned to waiting list. Maudsley Obsessive-Compulsive Inventory were administered to all subjects as the pre- test post- test and follow-up. The results of analysis of covariance revealed that the training group showed significantly lower score than the control group on the post-test and on the one-month follow-up of maudsley obsessive-Compulsive Inventory(P < 0.001). It is concluded that exposure and response prevention by self-treatment can be used as an effective method in treatment of obsessive-compulsive disorders.