بررسي الگوي مصرف برق در خانوارهاي آذربـايجـان شـرقـي و پيشنهـاد يك تعرفه هدفمند

Household Electricity Consumption Model for Proposing a Targeted Tariff

تدوين و استفاده از يك تعرفه هدفمند و كارا، نه تنها به سود صنعت برق، بلكه در نهايت به سود كل جامعه و اقتصاد ملي است. اگر روش‌هاي قيمت‌گذاري منطقي و ساختار تعرفه، پايه و اساس علمي داشته باشد، مي‌توان هزينه و سوبسيد برق مشتركان را به‌صورت هدفمند توزيع كرد. در اين تحقيق، مباني نظري قيمت‌گذاري و تعرفه‌بندي در صنعت برق مورد بررسي قرار گرفته است. توزيع آماري مصرف برق خانوارهاي شهر تبريز به تفكيك شش منطقه و دوره‌هاي دوماهه طي سال‌هاي 1380-1378 مشخص شده است. آنگاه دهك‌هاي مصرفي، فواصل آن‌ها، نرخ رشد فواصل مصرفي دهك‌ها و ميزان مصرف آن‌ها محاسبه شده است. سپس درآمد دريافتي شركت برق براساس تعرفه جاري و سوبسيد دريافتي مشتركين به تفكيك دهك‌ها برآورد شده است. در پايان با هدف توزيع هدفمند يارانه در اين بخش، روش تعرفه‌بندي و اعمال ضرايب سياستي مناسب پيشنهاد شده است. نتايج حاكي از آن است كه طبق تعرفه‌هاي موجود سوبسيد دريافتي در دهك‌هاي بالاتر مصرف برق خانگي به‌طور قابل ملاحظه‌ بيش‌تر بوده است. براي مثال، در سال 1380، سهم دهك اول 2 در صد و سهم دهك دهم 20 درصد از كل بوده است. به‌عبارت ديگر، سهم دهك آخر ده برابر سهم دهك اول بوده است. در تعرفه پيشنهاد شده، يك نوع ضريب سياست‌گذاري پيشنهاد شده كه تغيير آن بر جريان توزيع سوبسيد نظارت علمي داشته، در صورت تمايل آن‌را به‌صورت هدفمند به نفع دهك‌هاي پايين مصرف برق تعديل مي‌كند.

Developing a targeted and efficient tariff is not only to the benefit of the electricity industry but also is to the advantage of the country economy as a whole. If pricing rests on a scientific basis, subsidies will then be distributed to the benefit of the targeted society. In this research, the theoretical pricing and tariff are discussed. Statistical distribution of the urban electricity consumption is specified for city of Tabriz during 1996-2001 concerning six region using bimonthly data. Different deciles and the corresponding intervals, the growth rates, as well as the consumption were computed. Accordingly, the revenue of the electricity company and the subsidies to the consumers were also calculated. The results indicated that the higher deciles benefited from higher subsidies: for example the 1stdecile has received only 2 percent, while the10thdecile has got about 20 percent. In other words, the top decile has got subsidies almost 10 times that of the lowest decile. This research has proposed a targeted subsidies distribution method which is to the benefit of the poor. The method indicated a policy coefficient ( ) that could direct subsidies to the lower or the upper deciles.