كليدواژه :
رودخانه ارس , خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك , تراكم , گونه سپيدار
چكيده فارسي :
سالانه حجم زيادي از خاك كشورمان در اين منطقه مرزي رودخانه ارس به دليل سيلاب و طغيان‌هاي فصلي، تخريب يافته و با تغيير مسير رودخانه مذكور لاجرم از خاك كشور كاسته و به طرف مقابل افزوده مي‌شود. لذا در اين تحقيق بررسي ارتباط تراكم گونه سپيدار به عنوان گونه موفق بومي در تثبيت فرسايش كناري با خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك حاشيه اين رودخانه جهت شناسايي شرايط مناسب حضور اين گونه به منظور توصيه كاشت آن در شرايط مشابه صورت پذيرفت. بدين طريق كه با استفاده از روش سيستماتيك- تصادفي و طراحي ابعاد شبكه آماربرداري 500×100 متر و ابعاد قطعه نمونه 10×10 متر، تعداد 31 قطعه نمونه در مناطق معرف حاشيه انتخاب و پارامتر تراكم ( تعداد در هكتار ) گونه مذكور اندازه‌گيري و بررسي گرديد. جهت شناخت وضعيت ادافيكي منطقه نيز تعداد 16 نمونه خاكي در داخل قطعات نمونه و در پاي گونه مذكور، از عمق فعاليت ريشه برداشت و مورد تجزيه وتحليل قرار گرفت. نهايتا رابطه بين تراكم گونه با خصوصيات فيزيكي و شيميايي مورد بررسي نظير ميزان شوري، اسيديته، درصداشباع، درصدآهك و بافت خاك با استفاده از روش‌هاي همبستگي و آزمون مربع كاي از طريق نرم افزار 18SPSS v. مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه بيشترين درصد حضور اين گونه در خاك هايي با بافت شني- لومي مشاهده مي‌شود. همچنين از بين متغيرهاي مورد مطالعه خاك، شوري با تراكم ارتباط معني‌داري نداشته ولي درصد اشباع خاك در سطح احتمال 05/0 با تراكم اين گونه همبستگي معني‌دار منفي و اسيديته و درصد آهك خاك نيز در سطح احتمال 01/0 به ترتيب ارتباط معني‌دار مثبت و منفي نشان دادند. همين طور تجزيه وتحليل رگرسيوني نشان داد كه هر يك از فاكتورهاي خاكي مورد بررسي مدل هاي مختلفي جهت پيش بيني حضور گونه مذكور داشته و وجود ضرايب تعيين مختلف، نشانگر متفاوت بودن نقش هر يك از اين فاكتورها در ميزان حضور گونه مورد مطالعه مي باشد
چكيده لاتين :
Riparian forests are forests which grow adjacent to streams, lakes, and other surface waters. Intensive activities in riparian areas can lead to serious losses of stream habitat and water quality. Sedimentation rates increase, and stream channels are altered. Examples of this situation is riparian zones of “Aras river” that include the removal of streamside vegetation, removing woody debris and boulders from streams for navigation, stream channelization, damming. This study measured the relationship between density of Populus deltoids and some soil characteritics on riparian zones of aras river, located on the north of Ardabil, Iran. For this purpose, by using systematic-random sampling method, 31 quadrats were set up in key area and density of Populus deltoids were measured, and for soil characteristics, 16 profile was dug. Determined factors for each soil sample were important factors of soil. Results indicated that, among the soil factors, the most density were observed on the sandy- loam texture, and salinity had no significant influence on density, but T.N.V, pH and SP had significantly affected the density of this species. Correlation coefficients of evaluated parameters showed that density of Populus deltoids with determined factors of soil and stepwise regression between soil and density of Populus deltoids were differently correlated and determined the important soil factors affecting this property.
Key words: Aras river. Density, Populus deltoids, Soil characteritics
