اثرات جاسمونيك و ساليسيليك اسيد بر خاصيت فيتوشيميايي برگ مريم گلي (Salvia officinalis L.)

Effect of jasmonic (JA) and salicylic acid (SA) on phytochemical properties of Salvia officinalis L.

مقدمه و هدف: مريم گلي (officinalis L. Salvia) گياهي است چند ساله و علفي، اين گياه از تيره نعناييان است. هم چنين اين گياه تا چهار سال بازدهي اقتصادي دارد. امروزه استفاده از تنظيم كننده هاي رشد گياهي نقش مهمي در افزايش تركيبات ثانويه گياهان به خصوص اسانس ها دارد از مهمترين تنظيم كننده هاي رشد گياهي كه كاربرد وسيعي در گياهان دارويي دارند مي توان به اسيد جاسمونيك و ساليسيليك اشاره نمود. روش تحقيق: به منظور بررسي اثرات مقادير مختلف ساليسيليك اسيد و جاسمونيك اسيد بر خاصيت فيتوشيميايي برگ مريم گلي آزمايشي در شرايط گلداني در مزرعه ي تحقيقاتي دانشگاه هرمزگان انجام شد. اين آزمايش در قالب طرح كاملاً تصادفي با 10 تيمار و در 3 تكرار اجرا شد. تيمارهاي ساليسيليك اسيد در چهار سطح (1، 10، 20 و 40 مول بر ليتر) و جاسمونيك اسيد در چهار سطح (50، 100، 200 و 400 ميكروليتر) بر روي گياه مريم گلي محلول پاشي شد. نمونه هاي اندام هوايي با استفاده از دستگاه كلونجر اسانس گيري گرديد سپس جهت شناسايي تركيبات به دستگاه كروماتوگرافي جرمي (GC-MS) تزريق شد. نتايج و بحث: بر اساس نتايج به دست آمده نشان داد اسيد جاسمونيك و اسيد ساليسيليك در افزايش ميزان آلفا-پينن، كامفن، بتا-پينن، 1،8-سينيول، سيس- توژان، ترانس- توژان، بورنيول، بورنيول-استات و كامفور تاثير داشته؛ به طوري كه با اعمال تيمار اسيد جاسمونيك 50 ميكروليتر باعث افزايش بتا-پنين و تيمول شد. توصيه كاربردي/صنعتي: با توجه به نتايج حاصل از تحقيق حاضر توصيه مي شود مطالعات بيشتري در خصوص اثرات تنظيم كننده هاي رشد جديد مانند اسيد جاسمونيك و ساليسيليك در غلظت هاي مختلف از اين آزمايش بر ماده موثره گياهان دارويي انجام شود.

Background & aim: Sage (Salvia officinalis L.) is a perennial medicinal herb which belongs to Lamiales order and Lamiaceae family. This plant has economical value for four years. Nowadays the use of plant growth regulators (PGR) has an important role for increasing the secondary metabolites in plants. Among PGRs Jasmonic (JA) and salicylic acid (SA) have many applications in medicinal plants. Experimental: This study was carried out to survey the effect of spraying of various concentrations JA and SA on S. officinalis L. in field experiment of Hormozgan, South Iran at 2010-2011. A pot experiment was conducted in a CRD with ten treatments with three replicates. The treatments including I: distilled water (control), II: distilled water and solution (acetone), III-VI: SA in different concentrations (1, 10, 20 and 40 mol/l, VII-X: JA in various concentrations including 50, 100, 200 and 400 µM. The leaves were harvested at before flowering and, the essential oil extracted by Clevenger approach then the compounds were characterized using Gas Chromatography–Mass Spectrometry (GC-MS). Results & Discussion: Results showed that various concentrations of foliar application of JA and SA lead to decrease or increasing of some secondary metabolites in essential oil of S. officinalis L. Compounds such as ?-pinene, camphene, ?-pinene, 1,8-cineole, cis-thujane, trans-thujane, borneol, bornyl acetate and camphor were affected from JA and SA treatments. Industrial and practical recommendations: According to the results of present study it suggests to increase the major compounds of essential oil of Salvia officinalis L.using SA and JA.