حمايت از مصرف‌كننده در قراردادهاي بيمه براساس عدالت معاوضي

Protection of Consumers in Insurance Contracts Based on Commutative Justice

عواملي چند در قرارداد بيمه موجب شده تا تامين منافع شركت‌هاي بيمه‌گر كه يكي از طرفين قرارداد هستند به‌آساني امكان‌پذير شود. ساختار پيچيده قرارداد بيمه‌اي‌، الحاقي بودن و عدم‌ اطلاعات كافي و مشكلات روان‌شناختي كه بيمه‌گذاران با آن مواجه‌‌اند، از جمله اين عوامل محسوب مي‌شود. بنابراين استفاده از بعضي ابزارهاي حقوقي به‌منظور اصلاح اين ساختار ناعادلانه اجتناب‌ناپذير است. حقوق قراردادهاي بيمه با رويكرد حمايتي از مصرف‌كننده بيمه، مناسب‌ترين روش براي بازگرداندن تعادل به قرارداد بيمه است. شايد يكي از بهترين نمونه‌ها «اصول حقوق قراردادهاي بيمه اروپا» باشد كه براي كشورها قابل اقتباس بوده و طيف وسيعي از تعهدات پيش‌قراردادي و روابط قراردادي طرفين را پوشش مي‌دهد. استفاده از اين اصول در حقوق قراردادهاي بيمه‌ در ايران مي‌تواند تضمين‌كننده منافع چشمگيري براي تامين عدالت معاوضي در اين قراردادها باشد. در اين مقاله اصلي‌ترين عوامل تاثيرگذار بر خروج قرارداد بيمه از حالت تعادل قراردادي مورد بررسي قرار گرفته و مهم‌ترين اصول حاكم بر شيوه برقراري توازن و عدالت در آن تشريح شده است.

Several factors in insurance contracts have led to a situation in which the interests of the insurance companies, as a party of the contract, are provided easily. Among these factors are the complex structure of insurance contract, its adhesive nature, and lack of adequate information and psychological problems in the insured. So using some legal strategies for correcting the unjust structure is inevitable. The law of insurance contracts, with an approach to protection of insurance consumers, is the most proper solution for restoring balance to insurance contracts. "The Principles of European Insurance Contract Law" may be one of the best examples, which could be adopted by other countries and covers a wide range of pre-contractual and contractual obligations of the parties. Using these principles in Iranian law of insurance contracts could guarantee numerous benefits for implementing commutative justice in insurance contracts. The article examines the most basic factors affecting contractual imbalance of insurance contracts and explains the principles of how to create balance and justice in these contracts.