نسبت اخلاق و سياست در انديشه سعدي شيرازي

The relation of Politics and moralitiy in Saadi’s thought

اين نوشتار بر آن است تا نسبت ميان سياست و اخلاق (در معناي اخلاقيات و كردارهاي متداول اجتماعي) را در گلستان و بوستان سعدي شيرازي دريابد. از همين رو با محور قرار دادن مفهوم عدالت به مثابه مفهومي كه توامان هم به قلمرو اخلاق و هم به قلمرو سياست تعلق دارد، مي‌توان به دركي از نسبت ميان اين دو حوزه در انديشه سعدي دست يافت. عدالت از جمله كانوني ترين مفاهيم تاريخ انديشه و نظريه اجتماعي و سياسي بوده است كه هم در سنت فكري غرب و هم ايراني، سابقه اي ديرينه دارد. سعدي نيز متاثر از همين سنت به ارث برده ايراني، آن را در حكايات و روايات خويش وارد مي كند و با اصرارهاي مداوم بر عدل گستري و اندرز به پرهيز از ستمگري، اخلاق و سياست را در آثار خويش به هم گره مي زند. بنابراين اخلاق و سياست در گلستان و بوستان پيوندي ناگسستني دارند.

This paper is trying to find out the connection between morality (meaning common social behavior) and Politics in Saʹadi’s works; namely, Golestan and Boostan. Therefore, with pivoting justice as concept that belongs both to the domain of morality and politics, we are trying to understand the relation between them. Justice has been one of the most focal concepts in the history of thought and social and political theory that has long lasting root in traditional thought of both eastern and Iranian culture. Saadi also affected by this inherited Iranian tradition and makes use of it in his anecdotes and with continuous emphasis on justice and advice on avoiding oppression combined both morality and politics. Therefore, these two subjects have firm connection in Saadi’s works.