بررسي رابطه بين رشد اقتصادي و تقاضاي بنزين و گازوييل در ناوگان حمل و نقل (زميني- جاده‌اي)

Analysis and Investigation of the Relation between Economic

هدف مقاله حاضر بررسي رابطه بين تقاضاي بنزين و گازوييل و رشد اقتصادي ايران طي سال هاي 1345 تا 1383 با استفاده از روش هاي تخمين الگوي VAR‌ و آزمون عليت گرنجر و آزمون هم انباشتگي يوهانسون و مدل تصحيح خطا است. نتايج حاصل حاكي از يك رابطه بلند مدت بين مصرف ساليانه بنزين و توليد ناخالص داخلي است كه اثر مصرف بنزين بر روي توليد ناخالص داخلي منفي است. نتايج حاصل از تجزيه واريانس نشان مي-دهد كه بيشترين تاثير بر روي تغييرات توليد ناخالص داخلي ناشي از خود آن است و بيشترين تغييرات مصرف بنزين توسط توليد ناخالص داخلي توضيح داده مي شود. در حاليكه با حضور متغير گازوييل، بيشترين تاثير بر روي تغييرات توليد ناخالص داخلي ناشي از خود آن است و بيشترين تغييرات مصرف گازوييل توسط خود اين متغير توضيح داده مي شود. نتايج حاصل از آزمون عليت گرنجر در كوتاه‌مدت نشان دهنده يك رابطه علي يك طرفه از سوي توليد ناخالص داخلي به سمت مصرف بنزين مي باشد اما هيچ گونه رابطه علي دو طرفه‌اي بين مصرف ساليانه گازوييل و توليد ناخالص داخلي وجود ندارد. نتايج حاصل از مدل تصحيح خطا نتايج حاصل از آزمون عليت گرنجر را تاييد مي كند. بين توليد ناخالص داخلي (GDP) و مصرف ساليانه بنزين و مصرف ساليانه گازوييل براساس آزمون يوهانسن در بلندمدت رابطه وجود دارد.

This article aims to investigate the relationship between fuel demand and economic growth in the period of 1966-2005 using the Vector Auto Regressive (VAR) methods and Granger causality test and Vector Error Correction estimation (VEC) and Johansen Cointegration test. The results suggest a long term relation between gasoline annual consumption and gross domestic product (GDP). The results of variance decomposition show that GDP has the highest impact on itself and the gasoline consumption variation is mainly defined by the GDP. Incorporating gas oil annual consumption, the results of variance decomposition show that GDP has the highest impact on itself and the gas oil annual consumption variation is mainly defined by GDP. The results of estimation incorporating gas oil annual consumption to the model show that that GDP has the highest impact on itself and the gas oil annual consumption variation is mainly defined by itself. The Granger causality test runs one-way from GDP to gasoline annual consumption and not the other way but it does not show any relationship between GDP and gas oil annual consumption. The results of VEC estimation confirm the results of granger causality test. The Johansen Cointegration test shows a relation between GDP and gasoline and gas oil annual consumption in long term.