اثر كود نيتروژن بر شاخص هاي كارايي مصرف نيتروژن در ارقام گندم (Triticum aestivum L.)

The Effect of Nitrogen Rate on Nitrogen Use Efficiency index in Wheat (Triticum aestivum l.) Cultivars

به منظور ارزيابي اثرات كود نيتروژن بر كارايي مصرف نيتروژن در ارقام گندم آزمايش مزرعه اي در ايستگاه تحقيقات كشاورزي عراقي محله گرگان در سال زراعي 87- 1386 انجام شد. سطوح كود نيتروژن به فرم اوره (0، 90، 180 و 270 كيلوگرم در هكتار) و ارقام (تجن، فلات و N81-18) به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با چهار تكرار انجام شد. پارامتر هاي اندازه گيري شده شامل كارايي مصرف نيتروژن، كارايي جذب نيتروژن، كارايي بهره وري نيتروژن، شاخص برداشت نيتروژن، و درصد پروتيين دانه بود. بهترين شاخص هاي نيتروژن در شرايط شاهد مشاهده شد، رقم N81-18 داراي بالاترين كارايي مصرف نيتروژن، كارايي بهره وري نيتروژن و شاخص برداشت نيتروژن و پايين ترين كارايي جذب نيتروژن بود. همچنين ثابت شده است كه دو جز كارايي مصرف نيتروژن (كارايي جذب نيتروژن و كارايي بهروري نيتروژن) داراي مشاركت يكسان نمي باشند. در اين مورد به نظر مي رسد كه مشاركت كارايي بهره وري نيتروژن بيشتر از كارايي جذب نيتروژن براي تمام ارقام بود.

In order to investigate the effects of different levels of nitrogen rate on yield and seed yield components of wheat cultivars, an experiment was conducted on Araghi Mahalleh (Gorogan) research farm in 2008. Treatments, nitrogen in the form of urea (0, 90, 180 and 270 kg/ha) and cultivars (Tajan, Falat and N81-18) were arranged as factorial based on randomized complete block design with four replications. Measured parameter include: Nitrogen Use Efficiency, nitrogen uptake efficiency, nitrogen utilization efficiency, nitrogen efficiency indices, protein seed. The best nitrogen indices were observed in control condition. Also N81-18 cultivar had the highest nitrogen use efficiency, nitrogen utilization efficiency, nitrogen harvest index and the lowest nitrogen uptake efficiency. It has been shown that two multiple components of nitrogen use efficiency (nitrogen utilization efficiency and nitrogen uptake efficiency) had not similar contribution on nitrogen use efficiency and differences in NUE seem to have been mostly associated with UTE and less with UPE for all cultivars.