مقايسه كارآمدي توليد گندم و جو به لحاظ مصرف انرژي و بهره وري آن در استان سيستان و بلوچستان

Comparison of Production Effectiveness of Wheat and Barley in Terms of Energy Use and Productivity in Sistan and Blochestan Province

مقايسه بهره وري انرژي گياهان زراعي با همديگر يكي از روشهايي است كه مي تواند در اولويت بندي كشت گياهان مختلف زراعي در هر منطقه به كار گرفته شود. بدين منظور مطالعه اي با هدف مقايسه مزارع گندم و جو استان سيستان و بلوچستان از نظر جنبه هاي مختلف مصرف انرژي، طي سال زراعي 89-1388 صورت گرفت. 100 مزرعه از مزارع گندم و 100 مزرعه از مزارع جو موجود در شهرستانهاي زاهدان، زابل، سراوان، خاش، ايرانشهر، گشت، سيب و سوران، زابلي، ناهوك، جالق و نيك شهر به صورت تصادفي انتخاب و اطلاعات مربوط به نهاده هاي ورودي و عملكرد گندم و جو در قالب پرسشنامه هايي از كشاورزان استخراج گرديد. نتايج نشان داد كه مقدار كل انرژيهاي ورودي در مزارع گندم و جو به ترتيب 97/32492 و 81/25655 مگاژول در هكتار محاسبه شد. ميزان انرژي خروجي در مزارع گندم و جو نيز به ترتيب 24/48517 و 87/49800 مگاژول در هكتار بدست آمد. بر اين اساس مقادير كارايي مصرف انرژي در مزارع گندم و جو به ترتيب 49/1 و 94/1 و ميزان بهره وري انرژي در مزارع نامبرده به ترتيب 056/0 و 066/0 برآورد شد. سهم انرژيهاي تجديدپذير كه معياري از پايداري بوم نظام هاي كشاورزي مي باشند، در مزارع گندم 60/19 درصد و در مزارع جو 60/14 درصد به دست آمد. در مجموع به نظر مي رسد كه توليد جو در استان سيستان و بلوچستان به لحاظ جنبه هاي مختلف مصرف انرژي كارآمدتر از مزارع گندم باشد.

Comparison of energy productivity of different crops can be used as an effective tool to prioritize crops planting in each area. This study was conducted in order to compare of wheat and barley farms of Sistan and Blochestan province in relation of various aspects of energy consumption at 2009. 100 wheat and 100 barley fields were selected randomly from Zahedan, Zabol, Saravan, Khash, Iranshahr, Gasht, Sib and Soran, Zaboli, Nahok, Jalegh and Nikshahr cities. Inputs data and yield of wheat and barley fields were collected in the form of questionnaires in a face-to-face interviewing. Results showed that total energy inputs of wheat and barley fields were 32492.97 and 25655.81 MJ.ha-1, respectively. Total energy outputs for wheat and barley fields also were 48517.24 and 49800.87 MJ.ha-1, respectively. Based on these results the amount of energy use efficiency for wheat and barley fields were 1.49 and 1.94 respectively, and the amount of energy productivity for mentioned fields were 0.056 and 0.066. The share of renewable energy as one of the sustainability index of agricultural systems was 19.60 for wheat and 14.60 for barley fields. Therefore, it seems that barley production is more efficient from various aspects of energy consumption rather than wheat in Sistan and Blochestan province.