مطالعه واكنش عملكرد گندم به تنش رقابت و سطوح مختلف نيتروژن

Wheat Yield Response to the Competition Stress and Different Levels of Nitrogen

مديريت مطلوب رقابت هاي درون گونه اي و بين گونه اي موضوعي كليدي در بسياري از اكوسيستم هاي زراعي است. اين آزمايش با هدف مطالعه اثرات رقابت درون و بين گونه اي تحت تاثير سطوح مختلف كود نيتروژن بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه گندم در مزرعه تحقيقاتي شماره يك دانشكده كشاورزي دانشگاه شهيد چمران اهواز طي سال زراعي 90-1389 اجرا شد. آزمايش در قالب كرت هاي يك بار خرد شده بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. عامل اصلي شامل كود نيتروژن در 4 سطح (0، 50، 100و 150 كيلوگرم نيتروژن در هكتار) و عامل فرعي شامل الگوهاي رقابت در 4 سطح شامل: عدم رقابت، رقابت درون گونه اي، رقابت بين گونه اي و رقابت درون و بين گونه اي بود. نتايج آزمايش نشان داد كه هر دو تيمار نيتروژن و الگوي رقابت بر عملكرد و اجزاي عملكرد كمي و كيفي گندم تاثير گذار بودند. بيشترين عملكرد دانه در شرايط عدم رقابت و كاربرد 100 يا 150 كيلوگرم در هكتار بدست آمد و با افزايش شدت رقابت عملكرد دانه كاهش يافت. كمترين عملكرد دانه نيز در شرايط عدم كاربرد نيتروژن بدست آمد. به علاوه، بيشترين درصد پروتيين در بالاترين سطح نيتروژن بدست آمد. ولي با افزايش رقابت، درصد پروتيين كاهش يافت. همچنين در سطوح پايين نيتروژن رقابت بين گونه اي بيشترين اثر منفي را بر عملكرد داشت، ولي در مقابل در سطوح بالاي نيتروژن رقابت درون گونه اي بيشترين اثر منفي را دارا بود.

Optimum management of intra- and interspecific competitions are key subject in most agroecosystems. The objective of this experiment was the study effect of intra- and interspecific competitions and N rates on yield and yield components of wheat which was carried out in Agricultural Faculty of Shahid Chamran University of Ahvaz during 2011-2012. The experimental design was split–plot based on RBCD with 3 replications. The main plots including 4 N rates (i.e. 0, 50, 100 and 150 kg N ha-1) and sub-plots including 4 different competition pattern: (i.e. without competition, intraspecific competition, interspecific competition and intra- and interspecific competition). Our results showed that both nitrogen and competition pattern had significant effect on quantity and quality of wheat yield. The highest grain yield was obtained in no competition and application of 100 or 150 kg N ha-1 (i.e. N100D1W0 and N150D1W0). Grain yield reduced by increasing in competition intensity. The lowest grain yield was obtained in N0 treatments. In addition, the highest protein percent was obtained in the highest nitrogen application rate, but it is reduced by increase in competition intensity. Moreover, in lower N levels, interspecific competition had the highest negative effect on wheat crop yield. But, at the highest N level, intraspecific competition had the same effect on wheat crop yield.