پديد آورندگان :
ملكزاده شفارودي، آزاده نويسنده گروه زمين شناسي دانشگاه فردوسي مشهد، ايران Malekzadeh Shafaroudi, Azadeh , كريم پور، محمد حسن نويسنده استاديار گروه پژوهشي اكتشاف ذخاير معدني شرق ايران، دانشگاه فردوسي مشهد Karimpour, Mohammad Hasan
كليدواژه :
آنتيموان , تربت جام , ژيوشيمي خرده سنگي , سرب , كاني سازي
چكيده فارسي :
منطقه اكتشافي سيرزار در شمال غربي تربت جام در استان خراسان رضوي واقع شده است. كاني سازي آنتيموان به صورت رگه اي و جانشيني در سنگ ميزبان كربناته (پرمين) تشكيل شده است. كاني سازي اوليه در دو مرحله رخ داده است: 1) كاني سازي گالن ± پيريت ± كالكوپيريت ± اسفالريت ± سولفوسالت ± سولفيد مس - آنتيموان همراه با باطله كوارتز و باريت و 2) استيبنيت ± پيريت ± اسفالريت همراه با باطله هاي كوارتز، باريت، دولوميت و كلسيت. كانيهاي ثانويه زون اكسيدان نيز شامل مالاكيت، آزوريت، كووليت، آنگلزيت و بطور فرعي بيندهميت، گوتيت، هماتيت و اكسيدهاي آنتيموان است. كاني سازي مرحله اول با حدود 20 درصد سرب، 5/1 درصد مس، 5/0 درصد روي، 300 گرم در تن نقره، تا 5/1 درصد آنتيموان و 240 گرم در تن آرسنيك مشخص مي شود. در كاني سازي مرحله دوم، تغييرات ژيوشيميايي در نمونه هايي با فاصله از كاني سازي و از سنگ ميزبان كربناته، در حريم رگه و نيز از نمونه هاي داخل تونل بررسي شد. مقدار آنتيموان تا 6700 گرم در تن در سنگ كربناته حريم رگه و سپس تا بيش از 26 درصد در داخل تونل افزايش پيدا كرده است. مقدار روي تا حدود 1/0 درصد است. بيشترين مقدار آرسنيك تا 342 گرم در تن، مس تا 103 گرم در تن و سرب تا 152 گرم در تن در نمونه هاي حريم رگه كاني سازي وجود دارد. سنگ ميزبان كربناته تحت تاثير آلتراسيون هاي سيليسي شدن، باريتي شدن و دولوميتي شدن قرار گرفته است. اين آلتراسيون ها، زمينه مناسب براي تشكيل كاني سازي را در سنگ ميزبان فراهم نموده است. كاني سازي آنتيموان سيرزار از نوع اپي ترمال است. مجموعه توده هاي گرانيتوييدي تربت جام در شرق منطقه، مي تواند منشا اين كاني سازي باشد كه تاييد آن نياز به بررسي بيشتر در منطقه وسيع تري دارد.
چكيده لاتين :
The Sirzar prospecting area is located northeast of Torbat Jam in Khorasan Razavi province. Sirzar stibnite mineralization is found both as vein and replacement within carbonate rocks (Permian). Two primary stages of mineralization are: 1) mineralization of galena ± pyrite ± chalcopyrite ± sphalerite ±sulfosalte ± Cu-Sb sulfides, quartz, and barite, 2) stibnite ± pyrite ± sphalerite ± fuloppite, quartz, barite, dolomite, and calcite. Minerals which are formed due to weathering and oxidation are: valentinite, bindheimite, covellite, malachite, azurite, anglesite, cerrusite, geothite, hematite, and Sb- oxides. The first stage of mineralization contains up to 20% Pb, 1.5% Cu, 0.5% Zn, 400 ppm Ag, 1.5% Sb, and 240 ppm As. In the second stage of mineralization, geochemical variations were studied in different samples of carbonate host rock, away from mineralization, sourroundig of vein, and in tunnel. The Sb content increased to 6700 ppm in carbonate host rock of surrounding of vein and it reached to more than 26% Sb in tunnel. Zinc concentration is about 0.1%. High content of As (up to 342 ppm), Cu (up to 103 ppm), and Pb (152 ppm) occured in surrounding of vein. The Carbonate rock (host rock) altered to silicification, baritization, and dolomitization. These alterations helped as ground preparation prior to mineralization. Sirzar is an epithermal stibnite mineralization. The Torbat Jam granitoid rocks located to the east could be the source of mineralization, which needed further study.
