بررسي پتانسيل اشتغال زايي بخش كشاورزي در عرصه‌هاي اقتصاد شهر و روستا (مطالعه موردي: استان خراسان رضوي)

Study of employment potential of agricultural sector in rural and urbansectors: Case study of Khorasan Razavi province

در بررسي‌هاي اقتصادي، شناسايي بخش هاي با ظرفيت ها و پتانسيل‌هاي اشتغال‌زايي جهت برنامه‌ريزي‌هاي آتي بسيار حايز اهميت است. هدف اصلي اين مطالعه، بررسي پتانسيل اشتغال‌زايي بخش كشاورزي استان خراسان رضوي در عرصه‌هاي مختلف شهر و روستا به تفكيك جنسيت مي باشد. براي اين منظور از جدول داده- ستانده استاني كه به روش راس(RAS) به-هنگام شده بود، استفاده شد. نتايج نشان داد كه در عرصه ي كل اقتصاد استان، بخش كشاورزي از نظر شاخص‌هاي كشش اشتغال‌زايي و همچنين قدرت انتشار و حساسيت انتشار كه نشان دهنده ي پيوندهاي پسين و پيشين مي‌باشد، در مرتبه دوم قرار دارد. اگرچه درخصوص اشتغال مستقيم در مرتبه ي اول است. همچنين نتايج درخصوص عرصه ي اقتصاد شهر و روستا نشان داد كه بخش كشاورزي در مناطق شهري از جايگاه بالايي نسبت به ساير بخش هاي اقتصادي برخوردار نيست، ولي در مناطق روستايي از بالاترين جايگاه برخوردار است. به گونه‌اي كه كشش اشتغال‌زايي مردان و زنان در بخش كشاورزي مناطق روستايي به ترتيب 397/0 و 399/0 مي‌باشد. همچنين ميزان شاخص قدرت انتشار مردان و زنان در بخش كشاوزي مناطق روستايي به ترتيب حدود 6/4 و 7/5 و حساسيت انتشار مردان و زنان در بخش كشاورزي به ترتيب 87/5 و 34/7 مي‌باشد. به عبارت ديگر بخش كشاورزي به عنوان دومين بخش اشتغال زا در كل استان و به عنوان اصلي ترين بخش در مناطق روستايي مي باشد كه از قابليت بالايي در تاثيرگذاري بر بخش‌هاي ديگر اقتصاد(به خصوص در نواحي روستايي) و دروني كردن فعاليت ها برخوردار است.

Identification of economic sectors with employment potential for future planning is important. The main objective of this paper is to study employment potential of agricultural sector in rural and urban economies with respect to gender in Khorasan Razavi province in Iran. For this purpose, we used input-output table of Khorasan Razvi Province that was updated with RAS method. The results showed that agricultural sector was in second place with respect to employment elasticity index and power and sensitivity dispersion indices which implied the existence of backward and forward linkages, in spite of the fact that agricultural sector was in first place with respect to direct employment. Employment elasticity for men and women in agricultural sector of rural areas were 0.397 and 0.399 and dispersion power indices were 4.6 and 5.7 and sensitivity of dispersion indices were 5.87 and 7.34 respectively. It is concluded that agricultural sector had high potential in affecting on other economic sectors especially in rural areas.