تفاوت‎هاي ماهيانه در فرآيند اسپرماتوژنز در جمعيتي از قورباغه مردابي Pelophylax ridibundus

Monthly Differences in Spermatogenesis Process in a Population of Marsh Frog, Pelophylax ridibundus

هدف: در اين مطالعه فرآيند اسپرماتوژنز در گونه قورباغه مردابي ساكن مخمل‏كوه خرم آباد و تعيين نوع اسپرماتوژنز اين گونه بررسي مي‏شود. مواد و روش‎ها: تعداد 34 نمونه قورباغه مردابي نر طي ماه هاي اسفند تا شهريور از منطقه مطالعاتي جمع آوري شد. نمونه ها با اندازه گيري صفات ريخت سنجي، مريستيك و كليدهاي شناساييبه طريق علمي شناسايي شدند. سپس غده‏هاي تناسلي آن‎ها خارج و براي تهيه مقاطع بافت شناسي آماده شدند. مقاطع تهيه شده در نهايت از نظر ويژگي‎هاي بافتي و سه مشخصه كمي مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج: مشاهدات ميكروسكوپي نشان داد كه آزادسازي اسپرم در اين گونه طي فروردين ماه شروع شده و تا اواخر تير ماه ادامه مي‎يابد. در اين ماه‎ها كيست هاي اسپرماتوژنيك در ديواره لوله هاي اسپرم ساز ديده مي‎شوند. فرآيند رها سازي اسپرم طي ماه هاي مرداد و شهريور متوقف و به فاز استراحت خود وارد مي شود و در اين فاصله زماني كيست ها در ديواره لوله ها مشاهده نمي شوند.در فاصله بين ماه‏هاي شهريور تا اسفند فاز ترميمي در لوله ها مشاهده مي شود بطوريكه تعداد لايه هاي سلول‎هاي زاينده افزايش مي-يابد. همچنين مطالعات كمي مشخص كرد كه در فاصله اسفند ماه تا شهريور قطر لوله هاي مني ساز و لايه زاينده ابتدا افزايش و سپس كاهش پيدا مي‎كند ولي قطر لومن يك روند متضادي را نسبت به دو مولفه فوق نشان مي‎دهد. نتيجه گيري: با توجه به نتايج بدست آمده، به نظر مي‏رسد فرآيند اسپرماتوژنز در گونه مورد مطالعه به‏شكل پيوسته صورت نمي گيرد بلكه فرآيندي نيمه پيوسته يا پيوسته بالقوه است.

Aim: To investigate spermatogenesis in the Marsh frog living in Makhmalkooh, Khorramabad, and determine which type of spermatogenesis found in this species. Material and Methods: 34 male frogs were collected from the study area during September to February. First, the specimens were identified by measuring biometric, meristic characters and according the present keys. Then, abdominal cavity was dissected and the gonads were out and processed to prepare for histological sections methods. The tissue sections were finally examined for histological features and three quantitative parameters. Results: Microscopic observations showed that in this species the event of sperm releasing starts in March and continue to June, during which spermatogenic cysts are observed on the wall of seminiferous tubules. This event ceases during July to September when spermatogenesis enters to its resting phase. During the resting phase the cysts are not found in the seminiferous tubules. A regenerative phase was distinguished during September to March as the number of cell increased in germinal layer. Quantitative surveys also illustrated that during March to September, diameter of the tubules and their germinal layer initially increased and then declined while the lumen’s diameter showed an opposite flux when compared with two other parameters. Conclusion: Based on the results presented here, it seems that in this species the spermatogenesis does not occur as continuous but it is carried out in the form of semi-continuous or potentially continuous. Key words: Amphibia, Cyclic activity, Histology, Spermatogenesis, Testis