اثر ورمي‌كمپوست حاوي نانوذرات اكسيد مس و اكسيد روي بر برخي ويژگي‌هاي زراعي لوبيا‌چيتي

The effect of vermicompost containing copper oxide (CuO) and zinc oxide (ZnO) nanoparticles on some characteristics of the wax bean

به‌منظور بررسي تاثير ورمي‌كمپوست حاوي نانوذرات اكسيد مس و اكسيد روي بر لوبيا‌چيتي، آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا گرديد. تيمارهاي آزمايش شامل نانوذرات در 4 سطح (صفر، 40/0، 80/0 و 20/1 گرم بر كيلوگرم وزن بستر)، ورمي‌كمپوست در 3 سطح (5/2، 5 و 5/7 درصد وزني بستر) و نوع نانوذرات در دو سطح (اكسيد مس و اكسيد روي) بودند. پس از آماده‌سازي بسترها، به هر يك تعدادي كرم بالغ گونه‌ Eisenia fetida اضافه و پس از يك هفته نانوذرات به‌صورت محلول به بسترها اضافه گرديدند. پس از سه ماه ورمي‌كمپوست آماده شده با توجه به وزن بسترهاي كشت با خاك مخلوط و لوبيا‌چيتي به‌صورت هيرم‌كاري كشت گرديد. نتايج نشان داد با افزايش ميزان نانوذرات اكسيد مس و اكسيد روي، طول غلاف، تعداد غلاف در بوته، عملكرد زيست توده، عملكرد دانه، شاخص برداشت و پروتيين دانه كاهش و غلظت مس و روي در دانه افزايش يافت. در سطوح يكسان نانوذرات (به‌جز سطح اول) طول غلاف، تعداد غلاف در بوته، عملكرد دانه، وزن صد دانه، طول ساقه و شاخص برداشت در نانوذرات اكسيد روي بيشتر از نانوذرات اكسيد مس بود. كمترين طول غلاف، تعداد غلاف در بوته، وزن غلاف، عملكرد دانه و شاخص برداشت در سطح چهارم نانوذرات اكسيد مس حاصل گشت. همچنين جذب و تجمع نانوذرات اكسيد روي در دانه بيشتر از نانوذرات مس بود.

In order to study the effect of vermicompost containing copper oxide and zinc oxide nanoparticles on wax beans, an experiment with factorial arrangement were conducted based on a randomized complete block design in three replications. The treatments were as follows: nanoparticles in 4 levels (0, 0.4, 0.8 and 1.2 g/kg weight of substrate), vermicompost in 3 levels (2.5, 5 and 7.5 g/kg-1 weight of substrate) and kind of nanoparticles in 2 levels (copper oxide and zinc oxide). After preparation of substrates, adult worm of Eisenia fetida species was added and after a week nanoparticles solution were added to substrate. After three months, vermicompost prepared according to the weight of cultivation substrate and was mixed with soil; then, wax bean seeds were sowed as a wet planting. Results showed, with increasing copper oxide and zinc oxide nano particles; pod length, number of pod in bush, biological yield, grain yield, harvest index and grain protein decreased and copper and zinc concentration in grain increased. In similar level nanoparticles (except first level), pod length, number of pod in bush, grain yield, weight of hundred grains, stem length and harvest index in zinc oxide nanoparticles were more than copper oxide nanoparticles. The least pod length, number of pod in plant, weight of pod, grain yield and harvest index obtained from the forth level of copper oxide nanoparticle. Also absorption and accumulation of zinc oxide nanoparticles in grain was more than copper oxide nanoparticles.