تاثير كاربرد نيتروژن و كربنات كلسيمبر تجمعنيترات و عملكرد گياه دارويي مرزه تابستانه (Saturejahortensis L.)

Influence of Nitrogen and Calcium Carbonate Application Rates on Nitrate Accumulation and Yield of Summer Savory (Saturejahortensis L.)

به‌منظور بررسي اثر كود نيتروژن و كربنات كلسيم بر تجمع نيتروژن كل و نيترات در اندام هوايي، غلظت كلسيمدر برگ و عملكرد برگ و سرشاخه جوان مرزه رقم ساترن، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال 1388 در كرج اجرا گرديد. كود نيتروژن در 4 سطح 0،50،100 و 150 كيلوگرم در هكتار و كربنات كلسيم در سه سطح 0، 5 و 10 تن در هكتار آهك، استفاده شدند. صفات اندازه‌گيري شده در اين آزمايش شامل نيتروژن كل و نيترات برگ، غلظت كلسيم و وزن خشك برگ و سرشاخه‌هاي جوان بودند. نتايج تجزيه واريانس صفات نشان داد كه اثر كربنات كلسيم برتجمع نيتروژنو غلظت كلسيم (01/0P < ) و نيترات برگ(05/0P < )معني‌دار بود، در حالي كه تاثير معني‌داري بر وزن خشك برگو سرشاخه گلدار نداشت. همچنين اثر كود نيتروژن بر تجمع نيتروژن،نيتراتو وزن خشك برگ و سرشاخه گلدار معني‌‌دار شد(01/0P < ). مقايسه ميانگين صفات نشان داد كه باافزايش سطوح كربنات كلسيم و كود نيتروژن، تجمعنيتروژنو نيترات در برگ به‌ترتيب كاهش و افزايش يافت. همچنين وزن خشك برگ و سرشاخه گلدار مرزه نيز با افزايش سطوح كود نيتروژن،افزايش نشان داد. بر اساس نتايج به‌دست آمده از اين پژوهش، تركيب تيمار كودي 5 تن در هكتاركربنات كلسيم (آهك) و 100 كيلوگرم در هكتار نيترات آمونيوم از نظر كاهش تجمع نيترات،افزايش عملكرد مرزه و صرفه اقتصادي، قابل توصيه مي‌باشند.

For finding out the effect of nitrogen and calcium carbonate fertilizers on nitrate and nitrogen accumulation in aboveground biomass, calcium concentration and dry weight of leaves of saturejahortensis L., a factorial experiment was carried out based on randomized complete block design with three replications in Karaj in 2008. The nitrogen fertilizer was in four levels (0, 50, 100 and 150 Kg. ha-1) and calcium carbonate (lime) fertilizer in three levels (0, 5 and 10 t. ha-1). Total nitrogen and leaves nitrate, calcium concentration and leaves and shoot dry weight were measured. The results showed that calcium carbonate had significant effects on nitrogen (p < 0.01) and nitrate accumulation (p < 0.05) and calcium concentration (p < 0.01) but it had not significant effect on dry weight of leaves. Also the effect of nitrogen fertilizer on nitrate and nitrogen accumulation and dry weight of leaves was significant (p < 0.01). Results of mean comparison of traits showed that by increasing of nitrogen fertilizer and calcium carbonate application, nitrate and nitrogen accumulation in leaves increased and decreased, respectively. In addition, by increasing of nitrogen fertilizer levels, dry weight of Savory leaves increased. In this study, for reduction of nitrate accumulation, increasing savory yield and economical advantage, 5 t. ha-1 calcium carbonate (lime) with 100 kg. ha-1 ammonium nitrate is recommended.