شيوع استيوديستروفي كليوي در بيماران همودياليزي بيمارستان امام خميني زابل در سال 1391

Prevalence of renal osteodystrophy in hemodialysis patients in Imam Khomeini hospital in Zabul , 1391

مقدمه: استيوديستروفي كليوي مجموعه اي از اختلالات متابوليك استخواني است كه در افراد مبتلا به نارسايي مزمن كليه ايجاد مي-شود. اختلالات اصلي بيماري استخواني را مي‌توان به مشكلات همراه با بازگردش بالاي استخواني همراه با افزايش PTH و مشكلات همراه با نوسازي پايين استخواني در كنارسطوح پايين يا طبيعي PTH تقسيم كرد. لذا اين مطالعه با هدف تعيين شيوع استيوديستروفي كليوي و انواع آن در بيماران مبتلا به نارسايي كليوي انتهايي تحت همودياليز در بيمارستان امام خميني زابل در سال 1391 طراحي و اجرا گرديد. روش پژوهش: اين مطالعه ي مقطعي توصيفي روي تمامي بيماران مبتلا به نارسايي كليوي انتهايي تحت همودياليز (60 بيمار) در بيمارستان امام خميني زابل در سال 1391 صورت گرفت. اطلاعات دموگرافيك بيماران از طريق پرسشنامه جمع آوري شد. همچنين سطح سرمي كلسيم، فسفر، آلكالن فسفاتاز، كراتينين، آلبومين، پروتيين، هورمون پاراتيروييد و قند خون تصادفي در هر يك از بيماران اندازه گيري شد. در قسمت معيارهاي بيوشيميايي، در صورت PTH بيشتر ازpg/ml 300 اختلال استخواني با گردش بالا و درصورت PTH كمتر ازpg/ml 150، اختلال استخواني با گردش پايين (استيومالاسي يا بيماري آديناميك استخوان) درنظر گرفته شد. براي افتراق استيومالاسي از بيماري آديناميك استخوان، از سطح ويتامين D استفاده شد. بدين صورت كه بيماران داراي سطح پايين ويتامين D، مبتلا به استيومالاسي درنظر گرفته شدند. يافته ها: در اين مطالعه تعداد 60 مورد بيمار نارسايي كليوي انتهايي تحت دياليز مورد بررسي قرار گرفتند كه ميانگين سن بيماران 48/13±17/35 سال (‌حداقل 11 سال و حداكثر85 سال) بود. 28 بيمار مرد(7/46درصد) و 32 بيمار زن (3/53 درصد) بودند. 21 نفر از بيماران (35 درصد) دو بار در هفته و 39 نفر(65 درصد) سه بار در هفته دياليز مي شدند. طول مدت دياليز افراد مورد مطالعه، 25 نفر (41.7 درصد) يك سال، 14 نفر (23.3 درصد) دو سال، 8 نفر(13.3 درصد) 3 سال، 3 نفر(5 درصد) چهار سال، 4 نفر (6.7 درصد) 5 سال، و 6 نفر (10 درصد) بين شش تا ده سال بود .اين مطالعه نشان داد كه از 60 بيمار مبتلا به ESRD مورد مطالعه 48نفر (80 درصد) مبتلا به استيوديستروفي كليوي بودند. 47 درصد از اين افراد مبتلا به استيوفيبروز بودند، 7 درصد بيماري استخوان آديناميك داشتند و 26 درصد از افراد مورد مطالعه مبتلا به استيومالاسي بودند. نتيجه گيري: اين مطالعه نشان مي دهد كه شيوع بيماري استيوديستروفي كليوي در بيماران همودياليزي مركز دياليز امام خميني زابل نسبتاً بالا است. از آنجايي كه ميانگين مدت زمان شروع دياليز در بيماران اين مركز نسبتا كوتاه است، نمي توان شيوع بالاي بيماري استيوديستروفي را به گذشت زمان نسبت داد. اين مطالعه لزوم توجه بيشتر به بيماري استيوديستروفي و تلاش براي درمان به موقع و به تعويق انداختن آن را مشخص مي كند.

Introduction: Osteodystrophy is a set of metabolic bone diseases which happens in end stage renal failure diseases. Main bone diseases are divided into high bone turnover diseases with high level of PTH and low bone turnover bone diseases with normal or low PTH level. This study aimed to define prevalence and type of renal osteodystrophy in end stage renal disease patients in Imam Khomeini hospital hemodialysis center. methods: This cross-sectional study was done on all of hemodialysis patients (60 cases) in 2012. Demographic data were collected using a standard questionnaire. Serum levels of calcium, phosphorus, alkaline phosphatase, creatinine, albumin, total protein, parathyroid hormone, random blood glucose were measured in all of patients. In part of biochemical criteria, patients with PTH level more than 300 pg/ml defined as high bone turnover group and cases with PTH level less than 150 pg/ml defined as low bone turnover (osteomalacia or adynamic bone disease) group. For differentiation between osteomalacia and adynamic bone disease, blood level of vitamin D was used such as low levels of vitamin defined as osteomalacia. Results: The study evaluated 60 cases of hemodialysis patients with mean age of 48.13±17.35 (minimum of 11 years and maximum of 85 years). Twenty eight of the patients (46.7%) were male and others were female (53.3%). About one third of the patients (21 cases: 35%) were under two times dialysis a week and two third of them (39 cases: 65%) were dialyzed three times a week. Duration of dialysis in studied cases was one year in 25 cases (41.7%), two years in 14 cases (23.3%), three years in eight patients (13.3%), four years in three cases (5%), five years in four patients (6.7%), and six patients (10%) were dialyzed between 6-10 years. The study showed that from 60 studied patients with ESRD, 48 cases (80%) had renal osteodystrophy. About 47% of them had osteofibrosis, 7% had adynamic bone disease and 26% had osteomalacia. Conclusion: The study demonstrated that prevalence of renal osteodystrophy is relatively high in hemodialysis patients in Imam Khomeini hospital in Zabol. Since the mean time of dialysis is short in this center, the high prevalence cannot be due to time transition. This study showed that we should pay more attention to the renal osteodystrophy and try to postpone it or treat it appropriately.