اثر تنش شوري بر فلورسانس كلروفيل و عملكرد دانه برخي ارقام آفتابگردان (Helianthus annus L.)

Effect of Salt Stress on Chlorophyll Fluorescence and Grain Yield of Some Sunflower (Helianthus annuus L.) Cultivars

به منظور بررسي اثر تنش شوري بر فلورسانس كلروفيل برگ و عملكرد دانه هفت رقم آفتابگردان شامل زاريا، بليزار، آرماويروسكي، يوروفلور، هايسان33، فرخ و پروگرس هر يك در چهار سطح شوري حاصل از نمك كلرور سديم با هدايت الكتريكي عصاره اشباع خاك در سطوح 2، 4، 6، 8 دسي زيمنس بر متر، دو آزمايش مجزا در سال 1389 در گلخانه و مزرعه تحقيقاتي دانشگاه شهيد با هنر كرمان انجام گرفت. آزمايش اول به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در گلخانه و آزمايش دوم به صورت طرح كرت هاي خرد شده در قالب بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه انجام و سطوح شوري به عنوان فاكتور اصلي و ارقام به عنوان فاكتور فرعي مورد بررسي قرار گرفتند. مقايسه ميانگين ها نشان داد كه تنش شوري باعث كاهش معني داري در ميزان شاخص كلروفيل (SPAD)، عملكرد كوانتومي، محتواي آب نسبي و عملكرد دانه و در مقابل موجب افزايش ميزان نشت يوني، فلورسانس كمينه F0 و Fm فلورسانس بيشينه گرديد. همچنين اثر متقابل رقم × شوري براي كليه صفات بجز عملكرد دانه و محتواي آب نسبي معني دار بود. مقايسه ميانگين عملكرد دانه ارقام نشان داد كه بيشترين عملكرد دانه (9/2736 كيلو گرم در هكتار) مربوط به رقم پروگرس بود.

To study the effect of salt stress on chlorophyll fluorescence and seed yield of sunflower two experiments were conducted in greenhouse and field conditions in Shahid Bahonar University, Kerman, Iran, in 2010. Seven sunflower cultivars including; Zaria, Bilizar, Armavirosky, Euroflou, Hysun 33, Farrokh and Progress, and four levels of salt stress; 2, 4, 6 and 8 ds m-1, were studied as factorial arrangement in randomized complete block design with three replications in greenhouse and as split-plot arrangement in randomized block design in field conditions. Results showed that initial (F0) and maximum (Fm) fluorescence as well as quantum yield were significantly affected by salt stress. Ion leakage, relative water content and seed yield were also affected by salt stress. Increasing salt stress level decreased all abovementioned attributes except F0, Fm and ion leakage. Variety × salt stress interaction effect was significsnt on all of measured characteristics except grain yield and relative water content. The highest grain yield (2736.9 kg ha-1) was obtained from cv. Progress.