محاسبه بهاي تمام شده خدمات راديولوژي با استفاده از روش هزينه يابي بر مبناي فعاليت (ABC)

Cost of radiology services using the activity based costing (ABC) method

خدمات ارايه شده توسط بخش‌هاي تشخيصي بيمارستان، از جمله واحدهاي هزينه‌اي هستند كه بخش عمده‌اي از هزينه‌ها را به خود اختصاص مي‌دهند. هدف از اين پژوهش تعيين بهاي تمام شده خدمات راديولوژي براي سالهاي 1389 و 1390 در چهار بيمارستان عمومي آموزشي وابسته به دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني استان اردبيل است. پژوهش حاضر مطالعه‌اي توصيفي است كه به‌صورت مقطعي و گذشته‌نگر انجام گرفته است. به منظور جمع‌آوري داده‌ها با استفاده از يكسري فرم‌هاي استاندارد شده وزارت بهداشت و همچنين مشاهده اسناد و مدارك موجود در بخش‌ها و واحدهاي اداري و پشتيباني داده‌هاي مورد نياز استخراج شده و با استفاده از نرم افزار Excel، قيمت تمام‌شده خدمات راديولوژي با بهره‌گيري از روش هزينه‌يابي بر مبناي فعاليت، طي سالهاي مورد نظر محاسبه شد. بخش اعظم هزينه‌ها در هر چهار بيمارستان مورد مطالعه مربوط به هزينه‌هاي مستقيم بود كه در ميان اين هزينه‌ها نيز هزينه‌هاي انواع فيلم‌هاي راديولوژي و پرسنلي بيشترين سهم را به خود اختصاص داده بودند. متوسط بهاي تمام شده واحد خدمات راديولوژي مورد نظر براي چهار بيمارستان‌ امام (ره)، دكتر فاطمي، علوي و بوعلي در سال 1389 به ترتيب برابر با 102737، 90968، 96422 و 80459 ريال و در سال 1390 به ترتيب برابر با 112530، 108280، 1072422 و 10325 ريال برآورد گرديد. بهاي تمام شده يك واحد از خدمات راديولوژي در اين مطالعه نسبت به ساير مطالعه‌ها تفاوت چشمگيري را نشان داد. از دلايل اين امر مي‌توان به گذشت زمان و نيز افزايش قابل توجه نرخ تورم در بخش سلامت به ويژه پس از اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها اشاره نمود. به نظر مي‌رسد بار ارجاع بيماران و مشكلات مربوط به مديريت مالي بيمارستانها از لحاظ برنامه‌ريزي و تخصيص منابع و ظرفيت‌ها، منجر به افزايش متوسط هزينه خدمات راديولوژي در مراكز مورد مطالعه شده است. نتايج اين مطالعه نشان داد كه بين قيمت واقعي خدمات راديولوژي و تعرفه‌هاي مصوب تفاوت وجود دارد، و اين تفاوت با بيشتر شدن تعداد تخت‌هاي فعال و تخصصي‌تر شدن بيمارستان افزايش مي‌يابد بدين منظور بيمارستانهاي مذكور جهت ارايه خدمات مطلوب و رضايت‌بخش نيازمند ترميم ساختار مالي و يا حتي معافيت‌ها و بخشودگي‌هايي در هزينه‌هاي خود هستند.

Objective (s): The objective of this study was to calculating the costs of radiology in four teaching hospitals affiliated to Ardebil University of Medical Sciences, Ardebil, Iran. Methods: This was a cross- sectional study for calculating the costs of radiology services by using activity based costing technique in radiology departments of four selected hospitals. The Data were extracted from existing documents in hospital to calculate total cost of the radiology services. Results: The direct costs including the cost of films and personnel were the major cost of radiology services. When the mean cost for two preceding years were studied, the average unit costs were 102737, 96422, 90968 and 8914 Rials in Imam Khomeini, Alavi, Dr. Fatemi and Bou-Ali hospitals at first year and 112530, 10820, 107242 and 10325 in second years. Conclusion: It seems that unnecessary referrals and financial administration of hospitals in terms of planning and allocating of resources led to increasing average radiology services costs.