درباره پديدار شناسي در معماري

On Phenomenology and Architecture

اين نوشتار برآمده از پژوهشي درباره ارتباط ميان معماري و پديدارشناسي است، يعني همان مكتبي كه تاثير آن بر جريانات هنري امروز، به ويژه معماري پسامدرن، آشكار است. ميدانيم كه يكي از تاثيرات اين مكتب فلسفي در حوزه مباني نظري معماري، باز شدن باب مباحثي در پديدارشناسي مكان، جايگاه بستر و زمينه اثر در طراحي معماري، و همچنين اهميت يافتن مباحث پديدارشناسي ذهن و تاثير آن در نقد آثارِ معماري است. تعليق پيش فرضهاي فرهنگي، اجتماعي، عقيدتي، و بيش از همه تاثيرات علم جديد، هدفي است كه پديدارشناسان با دستيابي بدان در جس توجوي تجربهاي بلاواسطه از جهان پيراموني اند. اين تعليق، كه هوسرل از آن به «اپوخه » ياد كرده است، نظر به تفاوت آراي پديدارشناسان، الزاماً نتايج مشابهي در بر نداشته است. اين جدايي در نتيجه و روش را مي توان آشكارا در نظرات هوسرل و هايدگر مشاهده كرد. در اين پژوهش نيز هدف جستجوي رگه هايي از تفاوت در رويكردهاي اشاره شده در برخوردهاي پديدارشناسانه به معماري است. بدين منظور، در اين نوشتار به شرح ارتباط پديدارشناسي و معماري پرداخت هايم و با تفكيك پديدارشناسي متاثر از هوسرل و پديدارشناسي متاثر از هايدگر به تفاوت در رويكردهاي پديدارشناسي به معماري اشاره كرده ايم. در پايان نيز با بازشناسي عنصر شهري «ميدان » به تشريح بيشتر موضوع پرداخته ايم. نتيجه مطالعه نشان ميدهد كه رويكرد پديدارشناسانه به معماري از منظر هايدگر اشاره و تاكيدي صرف است بر آن ‌جا بودگي «كارِ معماري » در كنار چيزهاي پيراموني، در حالي كه آغاز شناخت پديداري چون معماري در پديدارشناسي از منظر هوسرل به نابآگاهي و تصورات ذهني از «اثرِ معماري » ختم م يشود.

This paper reviews the impact of phenomenologist philosophers, Heidegger and Husserl on architecture. The difference in approaches of these two philosophers is clarified and the resulting impact on architectural approaches is explained. An urban element, the square, is then chosen as an example to demonstrate the differences. It is shown that the phenomenology of Heidegger emphasizes the appropriateness of architectural practice amongst surrounding elements, while thephenomenological treatment of architecture by Husserl leads to a pure knowledge and mental images of an architectural monument.