اثر آبياري با پساب تصفيه خانه ها بر ميزان تجمع فلزات سنگين در برخي از سبزيجات منطقه رودهن

Effect of irrigation with wastewater treatment plan on heavy metals content of some vegetables in Roudehen region

در زمين هاي كشاورزي موجود در بخش هايي از جنوب تهران براي آبياري از پساب هاي تصفيه خانه ها استفاده مي شود. براي بررسي ميزان جذب فلزات سنگين سرب، كادميم، نيكل، كروم در برخي محصولات كشاورزي آبياري شده با پساب، آزمايشي به صورت اسپيليت پلات در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دانشگاه رودهن صورت پذيرفت. فاكتور اصلي تيمار آبياري (‎پساب تصفيه خانه و آب شهر) و فاكتور فرعي سبزيجات (‎پياز، تربچه، كاهو، نعناع و تره) مختلف در نظر گرفته شدند. پس از اعمال تيمارها و جمع‎آوري داده ها تجزيه واريانس انجام شد. نتايج نشان داد كه اثر آبياري بر همه صفات به جز وزن تازه گياهان معني‎دار است و بين گياهان مختلف نيز از نظر همه صفات تفاوت معني دار ديده شد. همچنين اثر متقابل آبياري در گياهان نيز براي صفات ميزان سرب، كادميوم، كروم و وزن خشك گياهان معني‎دار شد. بنابر نتايج بدست آمده مقدار كروم و كادميم در اين گياهان هم براي گياه و هم براي انسان از مقادير استاندارد بيش‎تر است. بيش‎ترين مقداركروم و كادميم به ترتيب در كاهو و تربچه با 3/31 و 2/2 ميلي‎گرم بر كيلوگرم ، كم‎ترين مقدار در پياز 0/7 و در نعنا 8/0 ميلي‎گرم بر كيلوگرم بدست آمد. گياه پياز كم‎ترين و كاهو و تربچه بيش‎ترين جذب را نشان دادند. با توجه به نتايج ، هنگامي كه از آب شهر براي آبياري استفاده مي‎شود، جذب فلزات در همه‎ي سبزيجات نزديك به صفر است. بنابراين آبياري با پساب و فاضلاب سبب افزايش مخاطرات زيست محيطي مي‎شود و انتخاب گياهاني كه پتانسيل تجمع كم‎تري نسبت به فلز دارند، مي‎تواند راهكار موثري باشد.

Abstract Agricultural lands in some part of south of Tehran, are irrigated with treated wastewater. To investigate the uptake of heavy metals such as Pb , Cd , Ni and Cr in some crops under wastewater irrigation, an experiment carried out in split plot with a randomized compelete blocks design with three replication at Roodehen University . The main factor was irrigation(wastewater and pipe water) and sub factor was vegetables(Onion, Radish, Lettuce, Mint and Persicum). After doing treatments and collecting data, the analysis of variance was done. Results showed that the effect of irrigation was significant on all traits except fresh weight and there are significant differences between all crops for all traits .Also the interaction effect of irrigation in crops for Pb, Cd ,Cr and dry matter was significant. The results indicated concentrations of Cd and Cr in all samples is more than permissible levels for plants and human. The most concentration of Cr and Cd was in order, lettuce 31.3, radish 2.2 and the least in onion 7 and mint 0.8 mg/kg. onion lowest , lettuce and radish showed highest uptake of heavy metals. According to results the uptake will be near zero when we used normal(pipe) water for irrigation .Therefore wastewater irrigation can increase environmental concerns and selection type of plants with low potential of metals uptake can be effective.