اثر محلول پاشي پوترسين و عناصر غذايي بر عملكرد دانه و كيفيت دو رقم گندم نان

Effect of foliar application of Putrescine and nutrient elements on grain yield and quality of two bread wheat cultivars

اين آزمايش به منظور ارزيابي اثر محلول‌پاشي برگي پلي آمين پوترسين و برخي عناصر غذايي كم مصرف بر عملكرد دانه و كيفيت دو رقم گندم نان در سال زراعي 1390-1389، در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه شهيد چمران اهواز به صورت طرح كرت هاي خرد شده بر پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار انجام شد. كرت‌هاي اصلي شامل دو رقم گندم چمران و استار و كرت‌هاي فرعي تغذيه گياهي به صورت محلول پاشي برگي پلي آمين پوترسين، بر و موليبدن در مراحل آبستني و آبستني + پنجه زني (از منبع نيترات بالانسر)، فسفر و پتاسيم در مراحل آبستني و آبستني + پنجه زني (از منبع باسفولير اكتيو)، محلول پاشي برگي عناصر ريز مغذي (كلات شده با اسيد آمينه گلايسين) در مرحله پنجه زني (از منبع بيومين)، عناصر كم مصرف (بر، آهن، موليبدن) در مرحله پنجه زني (از منبع فلاور پاور) و شاهد (مصرف متداول عناصر غذايي) بودند. نتايج نشان داد كه محلول پاشي برگي پوترسين باعث افزايش عملكرد دانه به ميزان 8/88 درصد در رقم چمران و 1/91 درصد در رقم استار و افزايش در اجزاي عملكرد، ميزان نشاسته و پروتيين دانه نسبت به تيمار شاهد گرديد. بيشترين عملكرد دانه در محلول پاشي برگي پوترسين در تيمار آبستني + پنجه زني به ترتيب در رقم چمران و استار (11890 و 11520 كيلوگرم در هكتار) و كمترين مقدار عملكرد در تيمار شاهد در ارقام چمران و استار (به ترتيب 6290 و 6030 كيلوگرم در هكتار) بدست آمد. بيشترين طول دوره موثر پر شدن دانه در محلول پاشي برگي پوترسين در تيمار آبستني + پنجه زني در ارقام چمران و استار به ترتيب 7 /45 و 8/53 روز و كمترين مقدار در تيمار شاهد در ارقام چمران و استار (به ترتيب 1/30 و 6/27 روز) مشاهده شد. محلول پاشي برگي پوترسين در تيمار آبستني + پنجه زني بيشترين دوام سطح برگ را نسبت به شاهد داشت. در تمامي تيمارهاي محلول پاشي برگي عناصر غذايي، عملكرد دانه با صفات تعداد دانه در سنبلچه ، تعداد سنبلچه در سنبله، شاخص برداشت، وزن هزار دانه و تعداد سنبله در متر مربع همبستگي مثبت و معني‌دار داشت. به نظر مي رسد كه محلول‌پاشي پوترسين و عناصر غذايي، باعث افزايش طول عمر برگ پرچم، افزايش طول دوره پر شدن موثر دانه و در نهايت افزايش عملكرد دانه شده است.

This experiment was conducted at research field of Shahid Chamran University in 2010 -2011 growing season as split plot arrangement in randomized complete block design with four replications. Two bread wheat cultivars (Chamran and Star) were assigned to main plots and plant nutrients including; foliar application of Putrescine, boron, molybdenum in booting and tillering + booting stages (from the source of Nitrate Balancer), phosphorus and potassium in booting and booting + tillering stages (from the source of Basfoliar active), nutrients foliar application chelated by Glycin amino acid in the tillering stage (from the source of Biomin). B, Fe, and Mo micronutrients in the tillering stage (from the source of Flower power), and control conditions (without any foliar application of nutrients) were randomized in sub-plots. Results showed that foliar application of Nitrate Balancer increased grain yield in Star and Chamran cultivars (88.8% and 91.1%, respectively), and also increased yield components, starch, and protein content compared to control. The highest grain yield belonged to Nitrate Balancer in the tillering + booting stages in Chamran and Star cultivars (11890 and 11520 kg.ha-1, respectively). The lowest grain yield measured was in the control conditions for Chamran and Star cultivars (6290 and 6030 kg.ha-1, respectively). The longest effective grain filling period (EFP) was observed in the foliar application of Nitrate Balancer in the tillering + booting stages of Chamran and Star cultivars (45.7 and 53.8 days, respectively). The shortest EGFP was in the control treatment of cultivars (30.1 and 27.6 days, in Chamran and Star, respectively). The highest leaf area duration (LAD) was obtained in the foliar application of Nitrate Balancer in tillering + booting stages compared to control.. In all foliar application treatments, the grain yield had positive and significant correlation with grains.pikelet-1, spikelet.spike-1, harvest index, grain weight, and spike.m-2. It can be concluded that Putrescine and nutrients application enhanced leaf area duration of flag leaf, effective grain filling period and finally increased grain yield.