مطالعه و گونه شناسي چهار طاقي هاي استان اصفهان

Study and typology of Chahar-Taqi in Isfahan

بدون ترديد يكي از دوران موثّر بر تاريخ، فرهنگ و تمدن ايران، حكومت ساسانيان است. اين سلسله كه امپراتوري خود را با تاج گذاري اردشير بابكان در سال 226 ميلادي شروع كرد استوار بر انديشه، تمدن و فرهنگ پيشينيان پارسي خود بود. با توجّه به اهميّت مطالعه نمودهاي فرهنگي و هنري هر جامعه در آثار مادي آن، مطالعه آثار و بقاياي چهارطاقي هاي برجاي مانده از اين دوره از اهميّت خاصي برخوردار است. افزون بر اين استان اصفهان به دليل موقعيّت جغرافيايي خود (قرارگيري در مركز ايران) در طول تاريخ مدّ نظر حكومت هاي مختلف قرار داشته است. امّا به دليل تراكم آثار و بناهاي دوره اسلامي، كم تر مورد توجّه پژوهشگران دوره ساساني قرار بوده است. اين مقاله با دو هدف مطالعه تعداد و گونه هاي مختلف چهارطاقي موجود در استان اصفهان و ارزيابي چگونگي پراكندگي آن ها در سطح استان تدوين شده است. در مجموع؛ شش چهارطاقي نخلك، قلعه دار، شيركوه، نطنز، خرمدشت و نياسر در سطح استان اصفهان در اين مقاله مورد بررسي قرار گرفته است. اين چهارطاقي ها در دو گونه ساده و مركب تقسيم بندي مي شوندكه سه چهارطاقي شيركوه، قلعه دار و خرمدشت به دليل وجود ساختارهاي معماري ديگري در اطراف خود، در زمره چهارطاقي هاي مركب قرار مي گيرند و سه چهارطاقي نخلك، نطنز و نياسر كاملاً منفرد هستند و در زمره چهارطاقي هاي ساده هستند.

Sasanians are inevitably one of the most sensational periods of Iranian history, culture and civilization. The Dynasty’s empire started by the time of Ardashir papkan’s Coronation in 226 A.D. The empire was built based on thoughtfulness, civilization and culture of the previous Persian empires. The religious essence of this dynasty is absolutely revealed to everyone, so according to the importance of Culture and artificial aspect perusal of a society in its artworks, the importance of study of artwork and Chahar-taqi remains of the period is indispensible, furthermore, different empires have always considered the significant of this city because of its geographical location (center of Iran) but unfortunately because of insufficient number of artworks and buildings related to Islamic period, it has been undervalued by researchers if this period. So this expedition has been started by two goals; first to study the number and types of different Chahar-taqi in Isfahan and evaluating their sprawl among the city. Six Chahar-taqi which are named; Nakhlak, Qale daar, Shirkooh, Natanz, Khorramdasht, Niaasar Found in this province , have been scrutinized in this article. Some of this Chahar-taqis had been studid before and other ones are being introduced and analyzed for the first time. These Chahar-taqis are devided into two types; Simple and complex which Shirkooh, Qaledaar and Khoramdasht are placed in complex type because of having other architectural structures in their environment. And the other 3, Nakhlak, Natanz, Niaasar are completely single, and belong to Simple Chahar-taqis